• Opis
    • Informacje praktyczne
    • Atrakcje
    • Pogoda
    • Polecane oferty
    • Więcej

      Przewodnik Tbilisi

      Gruzja – kraj miodem i winem płynący. Gruzini to ludzie wiecznie szczęśliwi i nieustannie biesiadujący. Znajdziemy tu kilometry wspaniałych tras trekkingowych skrytych w tajemniczych kaukaskich górach. Szukający leniwego wypoczynku mają do dyspozycji europejskiej klasy kurorty wakacyjne nad Morzem Czarnym, a na miłośników zwiedzania czekają tu setki pasjonujących zabytków średniowiecznej architektury sakralnej. Mało kto wie, że Gruzja jest najstarszym regionem winiarskim na świecie, dzięki unikalnemu mikroklimatowi powstają tu wyjątkowe w smaku trunki.

      Tbilisi - zobacz wszystkie oferty
      Zobacz oferty dla kierunku Tbilisi
      Informacje o Tbilisi
      Stolica Tbilisi
      Język gruziński
      Waluta lari (GEL), 1 GEL = 100 tetri
      Dokumenty dowód osobisty / paszport

      Informacje praktyczne

      O kierunku

      Stolica / Język
      Tbilisi / gruziński

      Czas lokalny
      Różnica w czasie względem Polski to: czas letni +2 godziny czas zimowy +3 godziny

      Dokumenty
      dowód osobisty / paszport

      Ogólne wymagania wjazdowe dla obywateli Polski
      Wiza nie jest wymagana. Przekroczenie granicy możliwe na podstawie dowodu osobistego lub paszportu.

      Szczepienia
      Brak wymaganych szczepień

      Napięcie i rodzaj gniazdka
      adapter nie jest wymagany; 220 V; 50 Hz / typ C, typ C-2

      Pieniądze

      Waluta
      lari (GEL), 1 GEL = 100 tetri

      Napiwki
      Opłata serwisowa (10%) jest zazwyczaj wliczona do rachunku. Można zaokrąglić rachunek do pełnej kwoty. Wskazane jest również zostawienie napiwku kierowcy w taksówce/marszrutce.

      Obowiązkowy podatek turystyczny
      Nie ma obowiązującej opłaty za pobyt turystyczny.

      Komunikacja

      Komunikacja / transport publiczny
      Najpopularniejszym sposobem komunikacji międzymiastowej są marszrutki (minibusy). Często nie mają konkretnych rozkładów jazdy, a jeśli mają – godziny odjazdów i tak nie są sztywne. Między największymi miastami Gruzji można również podróżować pociągiem. Sieć kolejowa jest jednak słabo rozwinięta. W Tbilisi najpopularniejszy środek transportu to metro. W miastach możliwe jest także przemieszczanie się taksówkami – cenę kursu warto ustalić przed rozpoczęciem podróży.

      Wynajem samochodów
      W Gruzji obowiązuje ruch prawostronny. Honorowane jest polskie prawo jazdy. Jakość dróg w kraju nie należy do najlepszych. Podczas jazdy należy zachować dużą ostrożność, zwłaszcza że gruzińscy kierowcy często jeżdżą w niebezpieczny sposób, a ich pojazdy mają zły stan techniczny. Również piesi niejednokrotnie łamią zasady ruchu drogowego. Lepiej zrezygnować z przemieszczania się samochodem wieczorami i w nocy ze względu na zwierzęta hodowlane, które chodzą swobodnie w pobliżu dróg lub są przez nie przeganiane przez właścicieli.
      Ciekawym pomysłem jest wynajęcie samochodu z kierowcą. Może to być dobre rozwiązanie dla osób, jeśli czujemy się niepewnie na gruzińskich drogach.

      Informacje

      Ważne lokalne informacje i zwyczaje
      Najlepiej zabrać ze sobą dolary i wymienić je na miejscu w kantorze. W miastach sieć bankomatów jest rozwinięta, w niektórych miejscach można też płacić kartą. Poza Tbilisi lepiej zawsze mieć przy sobie gotówkę.
      W miastach i większych ośrodkach turystycznych osoby w wieku średnim i emerytalnym zazwyczaj mówią po rosyjsku (ale często niechętnie posługują się tym językiem), a osoby młode po angielsku. W niektórych rejonach kraju (np. w Dżawachetii) język rosyjski jest bardziej powszechny niż gruziński.
      Gruzini bardzo sobie cenią jak turyści próbują nawiązać kontakt posługując się (nawet nieporadnie) nawet najprostszymi zwrotami w języku gruzińskim. Stają się wówczas jeszcze bardziej gościnni i przyjaźni.
      Gruzini są niezwykle gościnni. Bardzo lubią też Polaków. Bardzo często można spodziewać się zaproszenia do prywatnego domu na ucztę albo na szklankę lokalnego alkoholu (np. domowego wina). Należy jednak pamiętać, że Gruzini są bardzo honorowi i nastawieni mocno patriotycznie – należy uważać więc by nie popełnić gafy lub sprawić gospodarzom przykrości.
      Biesiadowanie jest bardzo ważne dla Gruzinów. Należy jednak pamiętać, że nie wskazane jest popijanie trunku (najczęściej wina) do jedzenia, a czekanie na toast wzniesiony przez gospodarza.
      Sprzedawcy na targach i stoiskach ulicznych często zawyżają pierwotną cenę produktu. Warto się więc targować.
      Wznoszenie toastu piwem jest bardzo źle widziane.
      Aby wejść do monastyru należy mieć zasłonięte nogi. Dotyczy to również mężczyzn. W niektórych świątyniach kobiety powinny mieć również nakrycie głowy. Chusty do zasłonięcia włosów znajdują się zazwyczaj przy wejściu do budynku.

      Aktualne informacje na temat stanu bezpieczeństwa w danym kraju, znajdują się na stronie: https://www.gov.pl/web/dyplomacja/informacje-dla-podrozujacych

      Tbilisi - największe atrakcje

      Dla aktywnych

      Tbilisi i Kartli oferuje turystom wiele form aktywnego spędzania wolnego czasu. Oprócz zwiedzania zabytków można tam uprawiać wspinaczkę górską, trekking, rafting oraz jazdę konną. Centrum sportów jest kurort Gudauri, który w lecie jest najlepszą bazą do górskich wypraw, natomiast w zimie cieszy się popularnością wśród miłośników białego szaleństwa. Atrakcją dla bardziej zaawansowanych turystów jest natomiast masyw góry Kazbek, której zdobycie jest niemałym wyzwaniem.

      Warto zobaczyć

      Gruzińska Droga Wojenna – jedna z ciekawszych atrakcji regionu Kartli, na którą składa się szlak prowadzący z Tbilisi przez Wielki Kaukaz aż do Władykakuzu. Od wieków szlak ten przemierzały karawany kupieckie i wojujące armie, a obecnie walory krajobrazowe między innymi Przełęczy Krzyżowej podziwiają turyści. Oprócz pięknych widoków można tam zachwycić się Zbiornikiem Żinwali, wojenną fortecą Ananuri z XVII w. oraz cerkwią Zaśnięcia NMP. W pobliżu GDW znajduje się także znany w Gruzji ośrodek narciarski Gudauri. Turyści z chęcią zaglądają także do Wąwozu Darialskiego, wstępu którego strzegą ruiny Zamku Tamar świadczące o strategicznym znaczeniu miejsca.

      Gergeti – niedaleko wioski znajduje się jeden z najbardziej interesujących kościołów w Gruzji – Cminda Sameba, wybudowany w XIV w. na wysokości 2170 m n.p.m. Do świątyni prowadzi kilka szlaków, których przebycie jest pasjonującą przygodą wzbogaconą o wyjątkowe widoki.

      Góra Kazbek – lodowy szczyt i wygasły wulkan na granicy Gruzji z Rosją owiany jest wieloma legendami. Między innymi w tym miejscu Prometeusz miał być przykuty do skały za kradzież ognia bogom, a w pobliskich jaskiniach pustelnicy mieli ukrywać żłóbek Jezusa i namiot Abrahama. Szczyt wysokości ponad 5 tys. m n.p.m. po raz pierwszy został zdobyty w 1868 r. i obecnie jest celem zorganizowanych wycieczek prowadzonych przez doświadczonych przewodników.

      Chewsuretia – tajemnicza kraina położona na krańcu gruzińskiego państwa zachęca do górskich wędrówek i podziwiania surowych widoków Wielkiego Kaukazu. W chewsureckim krajobrazie można wyłapać wieże mieszkalno-obronne zwane „koszkis” oraz wioski o charakterze twierdz (takie budowle można znaleźć między innymi w Omalo, Dartlo i Szatili). Krainę zamieszkują Chewsurowie, którzy zgodnie z legendami są potomkami  krzyżowców chroniących się w górach Kaukazu po klęsce zadanej przez sułtana Saladyna.

      Gudauri – kurort na każdą porę roku, będący dumą Gruzji, jest najlepszym miejscem do poznania turystycznego serca Kaukazu. Nie brakuje tam hoteli, pensjonatów i kwater prywatnych, a najlepsze restauracje reklamują się wybornym jedzeniem. Trudny dojazd wynagradza pokrywa śnieżna utrzymująca się od końca listopada do początku maja, świetne warunki narciarsko-snowboardowe oraz w okresie letnim doskonale przygotowane trasy trekkingowe w dolinach Truso i Khada. Przygotowanie stoków i nartostrad z pewnością pozytywnie zaskoczy najbardziej zajadłych narciarzy.

      Telawi – centrum administracyjne i kulturalne regionu Kakheti, ulokowane na wzgórzu Ciw-Gombori z widokiem na dolinę Alazani i zapierające dech w piersiach pasma Kaukazu Wielkiego. Początki osady, która bardzo szybko zyskała znacznie polityczne, sięgają VIII w., aczkolwiek rola ta umniejszyła się po wojennych zatargach z XV stulecia. Korzystne dla miasta okazało się panowanie króla Herakliusza II, kiedy wybudowano seminarium duchowe oraz zaplecze kulturalne. Nic tak turystów nie cieszy jak spacer między starymi i wysokimi na kilka metrów murami fortecy Dzweligdawani pochodzącej z X wieku czy zwiedzanie królewskiej rezydencji Batoniscyche składającej się z kościołów, łaźni i pałacu w stylu perskim. Rezydencję nie tylko można podziwiać z zewnątrz, ale również warto zajrzeć do środka, gdzie znajduje się galeria, muzeum etnograficzne i sale poświęcone królowi Herakliuszowi II. Koniecznie trzeba zwiedzić centrum miasta, gdzie dumnie na konnym pomniku siedzi tenże król trzymający w ręku potężny miecz. Z wizyty w Telawi będą z pewnością zadowoleni koneserzy wina, gdyż znajduje się tam najbardziej znana fabryka tego trunku w Gruzji – Teliani Valley. Z racji tego, że miasto jest stolicą regionu, tam należy szukać najlepszych hoteli i restauracji.

      Rustawi i Dawid Garedża – w pobliżu miejscowości, na północnych zboczach góry Garedża zwiedzić można kompleks monastyrów klasztornych o nazwie Dawid Garedża, będący niezwykłą pozostałością materialną i duchową średniowiecznej kultury gruzińskiej. Historia unikalnych świątyń sięga VI w. i związana jest z syryjskimi mnichami, którzy wraz z niejakim Dawidem osiedlili się w górskich jaskiniach i zaczęli budować monastyry. Budowę kompleksu przerwały najazdy ze strony Turków seldżuckich, niemniej nie zrezygnowano z przedsięwzięcia, postawiono nowe klasztory, cele i kaplice, a do jedynego źródła zwanego „Łzami Dawida” zaczęły przybywać tłumy pielgrzymów. W klasztorze urządzono szkołę malarstwa, której freski stały się gruzińskim dziedzictwem narodowym i są magnesem przyciągającym turystów. Na Dawid Garedża zęby ostrzyli sobie jeszcze Mongołowie i Persowie, jednak klasztor zawsze odradzał się ze zniszczeń. Do obiektu prowadzi jedna z najpiękniejszych dróg w Gruzji, a na turystów czeka tam kilkanaście klasztorów, dziesiątki świątyń, kaplic i komnat sakralnych, położonych w otoczeniu gór i przepięknych widoków.

      Signagi – jedno z najmniejszych miast w kraju, z którego można podziwiać wspaniały widok na Równinę Alazańską. Można tam przykładowo spędzić romantyczny weekend, gdyż odnowione hoteliki i pensjonaty tworzą bardzo przytulną atmosferę, a uliczki miasteczka szczególnie wieczorami zachęcają do spacerów. Historia miasta sięga XVIII w., kiedy na miejscu starej twierdzy powstała miejska zabudowa, niemniej bajeczne położenie na skraju płaskowyżu jest główną zachętą do odwiedzin i zrobienia interesujących zdjęć. Warownia posiada około 20 wież obronnych, bramy wejściowe i wysokie mury, które przez dziesiątki lat chroniły mieszkańców i dobytek chłopstwa. Ponadto w samym miasteczku można zwiedzić dwie cerkwie, monastyr z relikwiami św. Nino, do których pielgrzymują wierni oraz Muzeum Etnograficzne.

      Monastyr Bodbe – gratka dla miłośników architektury sakralnej w postaci dawnej siedziby biskupów kachijskich, na którą składa się opactwo funkcjonujące jako jedno z głównych miejsc pielgrzymkowych w Gruzji. Według legendy mnisi mieli wznieść pierwszą świątynię w wieku IX, w miejscu pochówku św. Nino, która cudownie uzdrowiła chorą żonę króla Iberii. Obecna zabudowa klasztorna pochodzi z XVII w. i skrywa największą w Gruzji bibliotekę, a wierni pielgrzymują do relikwii Nino. Oprócz klasztornych zabudowań, trójnawowej bazyliki i kilku świątyń można zobaczyć źródło ze święconą wodą oraz pobliską świątynię Kwelacminda – jedyny w Gruzji kościół z VIII w. o dwóch kopułach.

      Katedra Alawerdi – druga najwyższa katedra Gruzji wyłaniająca się z równiny przed kaukaskimi górami zaledwie kilkanaście kilometrów od Telawi. Ten najwspanialszy gruziński monastyr zbudowany w XI wieku, w okresie mocnego, feudalnego państwa był najbardziej znaczącą świątynią Kakheti i do dziś uchodzi za centrum religijne kraju. Katedra pw. św. Grzegorza wyróżnia się wspaniałymi proporcjami i interesującymi budowlami, na które składa się sama świątynia, sala jadalna zwana refektarzem, pokoje i łaźnie. Najważniejsza jednak jest katedra z wnętrzem skomponowanym w kształcie krzyża zwieńczonego kopułą. Całość otoczona jest murami, a na uznanie zasługuje także pałac szacha Abbasa, który w wieku XVII podbił Alawerdi.

      Monastyr Ikalto – już w VI stuleciu miejsce to było znanym ośrodkiem kultury i nauki chrześcijańskiego świata oraz ważnym centrum filozofii. Nieco później zbudowano trzy cerkwie należące do kompleksu, refektarz, winnicę i budynek akademii, w której kształcili się znani gruzińscy pisarze. Na terenie monastyru został pochowany jego założyciel – św. Zenon, a najokazalszą jest cerkiew św. Ducha.

      Gremi – dawna stolica Kakheti usytuowana 170 km na wschód od Tbilisi należy do najważniejszych zabytków architektury gruzińskiej. Chociaż po XVI i XVII-wiecznej świetności, kiedy krainą władał król Lewan, pozostały jedynie ruiny, warto zwiedzić zachowaną świątynię, wieżę zamkową, dzwonnicę oraz piwnicę na wino. Pozostałości budynków i mury na tle ośnieżonych szczytów Kaukazu potrafią wywrzeć turystyczne wrażenie.

      Kwareli – prawdziwi koneserzy wina nie powinni pominąć tego wyjątkowego miejsca słynącego z produkcji wyśmienitych trunków. Oprócz fabryki wina znajduje się tam jeden z najdłuższych na świecie tuneli, w którym od lat leżakują najcenniejsze gatunki „boskiego trunku”. Winnic nie sposób opuścić bez butelki czerwonego Kindzmarauli.

      Monaster Szuamta – pod tą nazwą kryją się dwa zespoły obiektów sakralnych ufundowane w XVI w. przez żonę króla Kakheti – Tinatin. Świątynie można zwiedzić wyłącznie w odpowiednich strojach, a wycieczce towarzyszą przepiękne widoki na stoki Gór Gomborskich.

      .

      Udżarma – jedno z najbardziej znaczących miast dawnej Kakheti, które w V stuleciu po zniszczeniach odbudował król Wachtang Gorgasali. Do późnego średniowiecza znajdowała się tam rezydencja królewskiej rodziny, zniszczona w konsekwencji arabskich napadów. Obecnie można podziwiać ruiny położone na skalistym wzgórzu i w wyobraźni odtworzyć potężne mury z ogromnymi wieżami, pałac królewski, świątynie i skarbiec.

      Park Narodowy Lagodechi – blisko granicy z Azerbejdżanem znajduje się idealne miejsce na piesze wędrówki i odpoczynek na łonie przyrody. Tereny położone u stóp Kaukazu Wschodniego znane są ze wspaniałych wodospadów, rzadkich gatunków roślin i zwierząt zamieszkujących rezerwat oraz niebywałych szlaków poprowadzonych wzdłuż rzeki Szromi. Trekkingowe trasy prowadzą także do wodospadu Gurgeniani, jeziora Chala Chel oraz do twierdzy Macha.

      Tuszetia – tajemnicza kraina zlokalizowana w narożniku między Kakheti, Dagestanem i Czeczenią, oddzielona od reszty kraju wysokim pasmem kaukaskiego łańcucha górskiego. Wyjątkowa izolacja i trudnodostępne tereny sprawiają, że pojawiają się tam najczęściej poszukiwacze prawdziwych przygód i zapaleńcy trekkingu górskiego, którzy są przygotowani do spędzenia w trasie co najmniej kilku dni. Chociaż mieszka tam niewiele osób zobaczyć można ufortyfikowane wsie i osady pamiętające czasy średniowiecza. Tzw. „koszkis” zachowały się między innymi w Dartlo i Omalo, gdzie początek biorą górskie szlaki.

      Gori – nazwa atrakcyjnego pod względem turystycznym miasta, położonego u zbiegu rzeki Liachwi i Mtkwari (Kury) związana jest z twierdzą Goris Ciche królującą nad okolicą. Pierwotna osada istniała w tym miejscu jeszcze przed naszą erą, niemniej właściwe miasto powstało na przełomie XI i XII wieku, w okresie panowania Dawida Budowniczego. Dla turystów najważniejsze są ruiny słynnej twierdzy wzniesionej w XVI wieku, która broniła dostępu do kraju przed wojskami tureckimi, pełniła funkcję centrum administracyjnego, gdy Tbilisi znajdowało się pod okupacją i odegrała ważną rolę w walce o niepodległość. Sama twierdza składa się z kilku warstw, gdyż już od czasów antycznych nadbudowywano kolejne umocnienia. Południową część budowli tworzy gruby mur z licznymi wieżami, natomiast w zachodniej części można zrobić najciekawsze zdjęcia zachowanych ścian. Przy okazji pobytu w mieście można także zwiedzić położony na wzgórzu kościół Goridżwari z ujmującym widokiem na okolicę oraz Narodowe Muzeum Historyczno-Etnograficzne. Ciekawostką dla turystów może okazać się Muzeum Stalina, który co prawda urodził się w Gori, niemniej wartość zgormadzonych tam przedmiotów przeminęła wraz z dyktatorem w 1953 r.

      Uplisciche – ważny zabytek gruzińskiego serca kraju niejednokrotnie porównywany z jordańską Petrą. Żeby się o tym przekonać na własne oczy trzeba wyruszyć kilka kilometrów na wschód od Gori, na skalisty brzeg rzeki Kury, gdzie od V wieku p.n.e. do późnego średniowiecza ludzie budowali skalne miasto zachwycające rozmiarami, malowniczym położeniem, poziomem wykonania i pięknem zdobień. Gdy w czasach arabskiej niewoli trwającej do IX w. Tbilisi było pod okupacją, w Uplisciche mieściło się główne centrum polityczne i kulturalne wschodniej Gruzji, w którym urzędował król z całym dworem. Rozmaite pomieszczenia przetrwały ataki mongolskie, podobnie jak archeologiczne znaleziska z różnych epok w postaci przedmiotów rytualnych ozdobnych i codziennego użytku, wystawionych obecnie w muzeach. Poszczególne pomieszczenia nawiązują do różnych okresów i wpływów, a największe wrażenie na turystach zawsze robi konstrukcja przypominająca teatr, sala tronowa królowej Tamary oraz XII-wieczna cerkiew górująca nad całością. Z miasta najlepiej wydostać się tajnym tunelem prowadzącym do rzeki, który służył jako droga ewakuacyjna przed najeźdźcami.

      Wardzia – największa atrakcja regionu Meschetia z daleka wygląda jak olbrzymi plaster miodu wkomponowany w strome skały aż do wysokości 1300 m n.p.m. Miasto-klasztor Wardzia jest niezwykłym miejscem, gdzie w zboczu góry na kilkunastu poziomach wydrążono ponad 200 komnat, dziesiątki tuneli, korytarze i schody, po których w wieku XII i XIII poruszały się oddziały wojskowe. Ośrodek stał się również ważnym centrum kulturalno-religijnym gruzińskich monarchii, w którym mogło się pomieścić nawet 60 tys. osób. Do klasztoru prowadziło tylko kilka dobrze ukrytych wejść zlokalizowanych blisko rzeki Kura, aczkolwiek trzęsienie ziemi odsłoniło część struktur znajdujących się pod skałami. Podobnie jak większość regionu, Wardzia nie oparła się atakom ze strony Persów, przez co na kilka stuleci pozostawała w zapomnieniu, niemniej po ożywieniu ruchu turystycznego miejscowi mnisi udostępniają zwiedzającym szereg intrygujących komnat, cerkiew Wniebowzięcia NMP i muzeum. Cała okolica kompleksu naszpikowana jest pieczarami, grotami oraz świątyniami wydrążonymi głęboko w skale, dlatego na zwiedzenie całego obiektu warto poświęcić cały dzień.

      Zarzma – ważny dla Gruzji pomnik architektury, który pozostał po czasach funkcjonowania ośrodka kultury, nauki i religii. Do obecnych czasów zachował się pokaźnych rozmiarów kościół i dzwonnica, które zostały zbudowane w XIV w. przez książęta z rodu Dżakeli. Wycieczka do tego miejsca jest o tyle ciekawa, gdyż obfituje dodatkowo w przepiękne widoki na lasy zdobiące wąwóz Kwabliani oraz wnętrze świątyni pokryte dobrze zachowanymi malowidłami ściennymi. Warto pamiętać, że większość przedmiotów ozdabiających przed wiekami monastyr znajduje się w Narodowym Muzeum Gruzji w Tbilisi.

      Chertwisi – jedna z najstarszych fortec w Gruzji położona jest na skalistym zboczu z widokiem na rzekę Parawani, która wpada w tym miejscu do Mtkwari (Kury). Jeszcze przed narodzinami Chrystusa miały w tym miejscu pojawić się wojska Aleksandra Macedońskiego dążące do podboju kontynentu, niemniej pierwsze wzmianki o powstaniu systemu warownych świątyń pochodzą dopiero z X wieku. Z biegiem lat całość była rozbudowywana, a w XIV stuleciu wokół twierdzy zaczęło powstawać miasto łupione co jakiś czas przez najazdy Mongołów i Turków. Ruiny z górskim tłem wyglądają imponująco, a surowe mury mogą okazać się idealnym tematem fotograficznym, szczególnie podczas zachodu słońca.

      Sapara – zespół klasztorny położony wysoko w górach pochodzi z IX w., niemniej najważniejszym obiektem jest świątynia pw. św. Saby datowana na XII stulecie, poświęcona królowi Sabie – władcy Sargis, który przywdział habit mnicha i nadał sobie takie właśnie imię. Na turystów czekają tam interesujące freski i ozdobne ornamenty, a także krypty grobowe, w których spoczywają potomkowie dynastii Dżakelich. Z kolei piękne płaskorzeźby i motywy winorośli prezentuje najmniejsza cerkiew św. Jerzego. Malownicze położenie monastyru sprawia, że jest to doskonały cel na kilkugodzinną wyprawę.

      Tmogwi – w ruinach X-wiecznej twierdzy znajdującej się kilka kilometrów od Chertwisi, na prawym brzegu Kury, turyści mogą znaleźć kościół, lochy i tunele łączące budowlę z okolicznymi obiektami. Z racji tego, że warownia leży w trudnodostępnym miejscu, może stać się wymagającym, ale pasjonującym celem podróży.

      Borżomi – najlepsza baza wypadowa do Parku Narodowego Borżomi-Karagauli, będąca jednocześnie słynnym ośrodkiem wypoczynkowo-uzdrowiskowym. Oprócz malowniczego położenia miasteczko dysponuje źródłami wód mineralnych leczących liczne schorzenia. Lecznicze właściwości tamtejszej wody doceniała już elita XIX-wiecznej Gruzji, a obecnie z jej zalet korzystają turyści spacerujący po parku Likani z pałacami należącymi do rodziny carskiej.

      Bolnisi – perełką architektoniczną regionu jest bardzo stara bazylika datowana na V wiek. Budowla sakralna wykonana z ciosanego kamienia może zainteresować mrocznym wnętrzem rozświetlanym jedynie przez maleńkie okienka wpuszczające skąpe promienie słoneczne. Wprawne turystyczne oko dostrzeże w dekoracjach zapożyczenia z dawnych wierzeń pogańskich i wyobrażeń z epoki poprzedzającej chrześcijaństwo.

      Dmanisi – według archeologicznych badań właśnie w tym miejscu mieli żyć pierwsi Europejczycy, których szczątki pochodzą sprzed blisko 2 mln lat. Chociaż historia osady sięga bardzo wczesnych okresów, pierwsze zabudowania, które w zmienionej formie przetrwały do dziś datowane są na IX w. Po licznych najazdach pustoszących okolicę przetrwała charakteryzująca się ciekawymi detalami architektonicznymi bazylika Dmanisi Sioni z VI w. oraz ruiny dawnego miasta.

      Park Narodowy Borżomi-Karagauli – jedno z niewielu miejsc w Gruzji, gdzie na doskonale przygotowanych trasach spacerowych można zrzucić zbędne kalorie. Obszerne tereny pełne lasów i łąk wysokogórskich zajmują część Małego Kaukazu i pełne są unikalnych gatunków flory i fauny. Najlepiej pojawić się tam wiosną, kiedy kwitnąca roślinność przybiera całą paletę barw, a ciepła pogoda sprzyja długim wędrówkom. W miejscu, gdzie kończą się lasy, początek biorą podejścia na wierzchołek góry Samecchwaro (2642 m n.p.m.), które nie powinny sprawić trudności turystom zahartowanym górskimi eskapadami. Najlepszymi bazami, z których można wyruszyć na szlaki są miejscowości Borżomi i Karagauli.

      Pogoda

      Średnia pogoda w ciągu roku

      styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień październik listopad grudzień
      Średnia temperatura w dzień
      Średnia temperatura w nocy
      Średnia temperatura wody
      Pogoda Tbilisi – sprawdź szczegóły

      Informacje konsularne

      Od obywateli Unii Europejskiej wiza nie jest wymagana przez okres pobytu do 360 dni. Dokumentem uprawniającym do wjazdu jest paszport lub dowód osobisty (należy jednak pamiętać, że brak paszportu może uniemożliwić podróż do innych krajów Kaukazu Południowego). Nie ma obowiązku meldunkowego. Ze względu na sytuację polityczną przed wyjazdem warto szczegółowo zapoznać się z komunikatami MSZ.

      Szczegółowe i aktualne informacje można uzyskać na stronie MSZ: www.msz.gov.pl i www.tbilisi.msz.gov.pl

      .

      Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Gruzji
      Gruzja, Tbilisi, Br. Zubalashvili 19, 0108
      Tel.: +995 322920398 Tel. dyżurny: +995 599701279 Faks: +995 322920397
      tbilisi.amb.sekretariat@msz.gov.pl
      www.tbilisi.msz.gov.pl

      FAQ

      Kiedy najlepiej wybrać się do Tbilisi?
      Gruzja piękna jest o każdej porze roku, więc wybór terminu podróży jest kwestią indywidualną. Jeżeli ktoś chce korzystać z dobrej pogody i uroków Morza Czarnego powinien pojawić się w sezonie letnim trwającym od czerwca do października, kiedy temperatury sprzyjają morskim kąpielom i oscylują w granicach od 25 do 30°C. Warto jednak pamiętać, że ze względu na klimat szczególnie w lipcu może tam być wyjątkowo parno i duszno. W góry natomiast najlepiej wybrać się późnym latem lub jesienią, kiedy pogoda sprzyja wędrówkom, temperatury nie są zbyt dokuczliwe i nie ma ryzyka lawinowego. Koniec lata, jesień i wiosna idealnie nadają się do zwiedzania zabytków, niemniej warto pamiętać, że Gruzja nie jest dużym krajem i wypoczynek nad morzem można łączyć z wycieczkami fakultatywnymi. Dla turystów interesujące mogą być także okresy gruzińskich świąt (Wielkanoc, Boże Narodzenie, Nowy Rok) oraz czas festiwali. Najwięcej turystów przyciąga co roku święto miasta Tbilisi – Tbilisoba, odbywające się w ostatni weekend października. Czas wypełniają wtedy liczne koncerty i imprezy kulturalne, a miasto tonie w dekoracjach i wszędzie podawanym winie. Interesujący jest także Art Gene Festiwal na przełomie lipca i sierpnia, czerwcowy Tbilisi Jazz Festiwal i grudniowy Tbilisi International Film Festiwal.
      Jaka waluta obowiązuje w Gruzji i jakie są orientacyjne ceny?
      alutą Gruzji jest lari (GEL), 1 GEL = 100 tetri. Ceny w większych miastach są podobne do cen w Polsce, a na prowincji jest taniej. Dolary i euro można bez problemu wymienić na miejscową walutę.
      Gdzie i jakie pamiątki kupić w Gruzji?
      Najcenniejszą pamiątką przywiezioną z Gruzji jest z pewnością butelka wspaniałego wina z unikalnej apelacji, niemniej podróż przetrwa także wyjątkowy przysmak „czurczchela”. Turyści z wyprawy przywożą często aromatyczne przyprawy i sosy „tkemali”. Charakterystyczne są płyty z gruzińską muzyką, na których rozbrzmiewają wielogłosowe pieśni oraz współczesna muzyka wykonywana przez gruzińskie zespoły. Ciekawą pamiątką mogą być krowie rogi „kanci”, często bogato zdobione i wykorzystywane do picia wina, chociaż turyści rozglądają się także za misternie wykonanymi kindżałami, kaukaskimi dywanikami, trójstrunową gitarą „panduri” lub nakryciem głowy „papachi”. W Tbilisi warto udać się na pełną maleńkich sklepików ulicę Gonaszwili, niemniej za pamiątkami warto także rozglądnąć się na głównej arterii jaką jest aleja Szoty Rustawelego. Poza tym najlepszymi miejscami targowymi są: Bazar przy Suchym Moście, targ w pobliżu dworca kolejowego, sklepy z orientalnymi dywanami, bazar z pamiątkami koło stacji metra Rustaweli czy liczne galerie handlowe.
      Jaki czas obowiązuje w Gruzji?
      W Gruzji do czasu polskiego dodajemy 3 godziny.
      Jak poruszać się po Gruzji?
      Transport publiczny w Gruzji opiera się głównie na najtańszych i najszybszych tzw. marszrutkach, czyli mikrobusach zabierających do kilkunastu osób oraz na zwykłych autobusach. Gęsta sieć połączeń gwarantuje stosunkowo szybkie przemieszczanie się między dużymi miastami, a kierowca marszrutki po wcześniejszym uzgodnieniu może zatrzymać się praktycznie wszędzie. Sieć kolejowa jest słabo rozwinięta, a jedyną trasą godną turystycznej uwagi jest Tbilisi – Batumi, aczkolwiek czas podróży nie należy do najkrótszych. W niektórych miejscach warto wypożyczyć samochód, by dotrzeć do atrakcji turystycznych nieosiągalnych dla zwykłej komunikacji. Główne drogi są sukcesywnie remontowane i w stosunkowo dobrym stanie, nieco gorzej wygląda to na górskich trasach i w regionach położonych z dala od głównych traktów komunikacyjnych. Część dróg w górach zamykana jest w okresie zimowym ze względu na trudne warunki atmosferyczne. Polskie prawo jazdy jest w Gruzji uznawane, a swoim autem obywatel może poruszać się do 90 dni, po czym musi albo opuścić teren kraju, albo zarejestrować samochód. Wymagane jest OC i „zielona karta”. Z racji tego, że Gruzini bezstresowo podchodzą do prowadzenia pojazdów, na drogach należy wykazywać się szczególną uwagą. Ze względu na sytuację polityczną niektóre regiony mogą być zamknięte dla turystów, dlatego przed podróżą należy zapoznać się z komunikatami MSW na stronie: www.msz.gov.pl Miasto Tbilisi jest bardzo dobrze skomunikowane. Oprócz marszrutek i autobusów funkcjonuje metro będące szybkim i wygodnym sposobem przemieszczania się. W każdym niemalże miejscu można złapać taksówki, których ceny są stosunkowo niskie.
      Jakie są ograniczenia celne w Gruzji?
      Przepisy celne na terenie Gruzji nie odbiegają od powszechnie przyjętych standardów. Nie ma specjalnych ograniczeń przy wwozie i wywozie pieniędzy, a każdorazowo przy przekraczaniu granicy należy wypełnić deklarację celną. Obcokrajowcy w niektórych przypadkach mogą liczyć na zwrot zapłaconego podatku VAT, gdy robią zakupy w sklepach oznaczonych etykietą TAX FREE. Kodeks celny Gruzji zbliżony jest do obowiązującego w Europie.
      Jakie dokumenty potrzebne są w razie konieczności skorzystania ze służby zdrowia w Gruzji?
      Przed wyjazdem do Gruzji warto wykupić ubezpieczenie kosztów leczenia w polskiej firmie ubezpieczeniowej. W największych miastach działają prywatne gabinety lekarskie, które są znacznie lepiej wyposażone niż publiczna służba zdrowia, dlatego w wyjątkowych sytuacjach lepiej zdecydować się na płatną wizytę lekarską. Ze względu na inną florę bakteryjną należy starannie wybierać restauracje lub jadać w hotelach i przestrzegać podstawowych zasad higieny. Turyści powinni pić wyłącznie wodę butelkowaną, ewentualnie gotowaną co najmniej 10 min. Szczepienia ochronne nie są wymagane, niemniej przed wyjazdem warto sprawdzić czy szczepienia nie są zalecane sezonowo.

      Zobacz również inne przewodniki