Przewodnik Kastylia - Leon

Oprócz zwiedzania miast obfitujących w rozmaite zabytki i atrakcje turyści mogą wybrać się między innymi w rejon Sierra Pena de Francia doskonale nadający się do całodniowych, pieszych wędrówek. Najlepszą bazą wypadową jest miejscowość La Alberca, do której zjeżdżają tłumnie wędrowcy, a jej sama zabudowa i kilka ciekawych zabytków są także ciekawymi atrakcjami turystycznymi. Wspaniałymi terenami spacerowymi dysponuje wąwóz rzeki Lobos, w którym dla turystów wyznaczono szlaki piesze i rowerowe o różnym stopniu trudności. Wędrówki najdogodniej jest podejmować z miasteczka San Leonardo de Yague. Równie przyjemne trasy spacerowe znajdują się w wąwozie rzeki Yecla położonym nieopodal miejscowości Santo Domingo de Silos. Zachwycające widoki górskiej scenerii można także podziwiać podczas wędrówek w Sierra de Gredos, gdzie duży obszar objęty jest parkiem narodowym.

Panafiel – Kastylia słynie z imponujących zamków, dlatego warto się o tym przekonać zaglądając do niewielkiej miejscowości robiącej wrażenie na zwiedzających, w której dumnie wznosi się potężna twierdza z X w. otoczona murami i kilkunastoma wieżami obronnymi.

Olmedo – w Hiszpanii zachowało się wiele budynków w charakterystycznym stylu arabsko-chrześcijańskim zwanym mudejarowym. Turyści zainteresowani taką architekturą powinni zajrzeć do nietypowego skansenu, w którym odtworzono kilkanaście replik klasycystycznych budynków.

Zamora – miasto o starożytnym rodowodzie traktowane przez turystów za sprawą niebywałych zbytków jako muzeum sztuki romańskiej. Zamorę założyli Arabowie, było areną starć podczas rekonkwisty i wiąże się z nim opowieść o Doni Urrace, wnuczce Ferdynanda I, której wuj Sancho II został podczas oblężenia twierdzy podstępnie zamordowany. Przypominają o tym Drzwi Zdrady prowadzące do zamku. Obecnie po twierdzy zostały ruiny, niemniej można je zwiedzić podczas romantycznego spaceru przy zachodzie słońca, przywołującego na myśl dawne dzieje. Trasa spacerowa z pięknym widokiem na miasto prowadzi do ogrodów łączących się z romańską katedrą. Jej rozpoznawalnym elementem jest wielka kopuła z płytkami ułożonymi na wzór rybich łusek, a wnętrza skrywają interesujący chór i ciekawy ołtarz główny. W mieście znajduje się kilkanaście ciekawych świątyń z najważniejszymi San Juan de Puerta Nueva i Santiago del Burgo. Warto przespacerować się wąskimi uliczkami miasta, by poczuć charakterystyczny klimat Kastylii, a także dotrzeć do ciekawej dzielnicy żydowskiej oraz mostu Puente Viejo z niepowtarzalną panoramą miasta.

Toro – historyczne miasto znane z wielkiej bitwy z 1476 r., która ostatecznie położyła kres nadziei Portugalii na przejęcie władzy w Hiszpanii. Miasto ma zachwycającą zabudowę mieniącą się na czerwono w promieniach słonecznych. Najważniejszym jego zabytkiem jest kolegiata Santa Maria la Mayor – niezwykły romański kościół z elementami gotyku oraz dominikański Monasterio Sancti Spiritus – XIV-wieczny klasztor skrywający ciekawą kolekcję gobelinów.

Medina del Campo – miejscowość jednoznacznie kojarzona z najpiękniejszym zamkiem w Kastylii Castillo de La Mota, w którym zmarła w 1504 r. Izabela Katalońska. Turystów zachwyca charakterystyczny dla Kastylii styl mudejarowy z wypalanej cegły oraz bryła zewnętrzna zamku z imponującymi wieżami i wysokimi murami obronnymi.

Wycieczka do winiarni – miłośnicy wina powinni zainteresować się najmniejszym regionem autonomicznym Hiszpanii, jakim jest dolina La Rioja kojarzona z najlepszym, hiszpańskim, czerwonym winem wytrawnym. Specjalnym Vinobusem można wybrać się w pasjonującą wycieczkę po tak zacnych winiarniach jak Haro, Logrono, Calahorra czy do jednej z najciekawszych, czyli Bodegas Muga.

Wąwóz rzeki Lobos – rzadko uczęszczane, ale najpiękniejsze tereny Kastylii leżą na północnym wschodzie miasta Soria, gdzie znajduje się Parque Natural del Canon del Rio Lobos. Turystów zachwycają niezwykłe formy skalne wznoszące się po obu stronach wąwozu, w którym meandruje rzeka Lobos. Jest to doskonałe miejsce dla miłośników pieszych wędrówek i obserwatorów dzikiej przyrody.

Sierra de Urbion – dla zachwycających widoków warto udać się do miejscowości Vinuesa, by z okolic sztucznego zbiornika wodnego Pantano de la Cuerda del Pozo wyruszyć na zwiedzanie jednego z najpiękniejszych jezior polodowcowych Hiszpanii, jakim jest Laguna Negra. Niezwykłe jezioro położone w otoczeniu górskich szczytów z pewnością urzeknie niejednego miłośnika pięknych widoków.

Burgos – niezwykłe miasto, w którym od wieków krzyżowały się szlaki handlowe, a jego początki sięgają roku 884, kiedy w niewielkiej osadzie wybudowano fortecę zabezpieczającą okoliczne tereny przed najazdami muzułmanów. Burgos w swojej historii do XV w. było stolicą Zjednoczonych Królestw Kastylii i Leonu, zdobył je cesarz Napoleon w 1813 r., a podczas hiszpańskiej wojny domowej sprzed II wojny światowej w mieście swoją siedzibę założył generał Franco. Właśnie niedaleko Burgos przyszedł na świat narodowy bohater Hiszpanii El Cyd Campeador symbolizujący obecnie walkę chrześcijan z Maurami. Wspaniały pomnik Cyda na koniu góruje nad Puente de San Pablo – głównym mostem prowadzącym do starego miasta. W jego pobliżu, na malowniczej, zadrzewionej promenadzie Paseo del Espolon kwitnie życie nocne i spotkać można najwięcej turystów. Najważniejszym zabytkiem w mieście jest położona na tarasie u stóp wzgórza zamkowego strzelista gotycka katedra zbudowana z białego wapienia, pod którą kamień węgielny wmurował w 1221 r. król Ferdynand III Święty. Misterne iglice, fasada i bogato zdobione portale główne należą do najbardziej niezwykłych osiągnięć sztuki gotyku, które olśniewają turystów niepowtarzalnością i kunsztem wykończenia. Podobnie zachwycające jest wnętrze świątyni z licznymi kaplicami uchodzącymi za mistrzowskie dzieło sztuki dekoracyjnej. W katedrze pod posadzką znajduje się grobowiec Cyda i jego małżonki Jimeny. Chociaż pozostałe kościoły Burgos pozostają w cieniu katedry warto zobaczyć z zewnątrz przynajmniej ich część, by przekonać się o zadziwiających umiejętnościach ich budowniczych. Wejścia do starówki przy Arco de Santa Maria strzegą hiszpańscy bohaterowie i królowie, warto zasiąść na chwilę na Plaza Mayor, by przy kawie i w otoczeniu krużganków obserwować spacerujących po placu turystów i mieszkańców miasta. W Burgos warto dodatkowo zwiedzić dwa ciekawe klasztory: Real Monasterio de las Huelgas i Cartuja de Miraflores, a także górujące nad starówką ruiny zamku, których okolica jest najlepszym miejscem do podziwiania miasta z nieco wyższej perspektywy.

Leon – nazwa miejscowości położonej u stóp Gór Kantabryjskich wiąże się z legionem rzymskim, który w 68 r. n.e. założył w tym miejscu swoje obozowisko. Osadę zniszczyła armia arabska, natomiast odbudował ją w XI w. król Alfons V. Większość najznamienitszych zabytków pochodzi z okresu, kiedy Kastylia przewodziła zjednoczonemu królestwu. Najważniejszym z nich jest katedra uchodząca za jedną z najpiękniejszych, wczesnogotyckich budowli hiszpańskich. Jej architekci wzorowali się na francuskich katedrach światła, imponują dwie wieże, zachodnia fasada zdominowana przez wielką rozetę oraz witraże zajmujące ogromne powierzchnie, dzięki którym można podziwiać grę wpadającego światła z mrokami panującymi wewnątrz świątyni. Liczne elementy wykończenia zachwycają misternym wykonaniem oraz dbałością o szczegóły. Katedra niesamowicie wygląda również w nocy, kiedy jej wnętrze rozświetla się tęczą kolorów wyraźnie wyróżniającą się na tle ciemnego nieba. W trakcie zwiedzania katedry warto zwrócić uwagę na rzeźbę św. Jakuba w kapeluszu pielgrzyma, której dotykają pielgrzymi podążający do Santiago de Compostela wierząc, że dzięki temu zapewnią sobie powodzenie w wędrówce. Historię miasta najlepiej obrazuje Museo de Leon z wieloma ciekawymi zbiorami rzeźb i obrazów. Na miejscowym Plaza Mayor otoczonym domami z arkadowymi galeriami często odbywają się targi i jarmark, więc nie zaszkodzi w wolnej chwili rozejrzeć się za jakąś ciekawą pamiątką. Gwarny plac wchodzi w skład Mokrej Dzielnicy, zwanej tak ze względu na ogromną ilość spożywanych tam trunków, w której znajdują się przyjemne restauracje i nastrojowe bary, a także kwitnie życie nocne.

Monasterios de Suso y de Yuso – miłośnicy pięknych widoków i architektury sakralnej powinni zajrzeć do miejscowości San Millan de la Cogolla. Oprócz malowniczego położenia u stóp łańcucha górskiego Sierra de la Demanda można podziwiać dwa piękne klasztory związane z osobą pustelnika Emiliana, który w VI w. zamieszkiwał okoliczne groty i założył w nich pustelnię. Wspólnota zgromadzona wokół mnicha znacznie się rozbudowała na przestrzeni wieków, powstały dwa klasztory udostępnione zwiedzającym, w których można zobaczyć ciekawe zabytki sakralne i wprawiające w zadumę wnętrza. Miejsce jest o tyle ciekawe, iż uchodzi za kolebkę języka hiszpańskiego i baskijskiego. W średniowieczu na marginesie jednej z klasztornych ksiąg powstało tłumaczenie łacińskiego hymnu na język, jakiego używali ówcześni mieszkańcy Kastylii. W taki sposób narodził się język hiszpańsku stosowany do dziś.

.

Las Medulas – niedaleko miejscowości Ponferrada można zwiedzić pozostałości rzymskich kopalni złota, po których pozostał niebywały krajobraz grot oraz ostrych, czerwonych szczytów skalnych. Zadziwiające pustkowie można podziwiać ze specjalnie przygotowanego punktu widokowego.

Siguenza – atmosferę Kastylii-La Mancha najlepiej można odczuć w uliczkach przepięknego mia-steczka położonego na lewym brzegu rzeki Henares. Jego znaczenie strategiczne dostrzegli już w 195 r. p.n.e. Celtyberowie prowadzący wojnę z Rzymem oraz Wizygoci, za czasów których w osa-dzie znajdowała się siedziba biskupa Bernarda z Agen. Czas świetności miasta przypadł na okres od XII do XVII w. i panowanie rodu Mendoza sprawującego władzę świecką i duchową. Najwięcej turystów zbiera się na placu Plaza Mayor z przepięknymi rezydencjami i ratuszem, z którego tarasów widokowych najlepiej podziwia się miasto. Spacerem z rynku można wybrać się w stronę zamku wzniesionego w XII w., w którego miejscu początkowo warownie stawiali Rzymianie, Wizygoci i  Arabowie, a widok ze wzniesienia może posłużyć za idealny punkt do zrobienia panoramicznych zdjęć. Istotnym punktem w mieście, którego nie powinno się omijać jest późnoromańska katedra ukończona w XIV w. przypominająca twierdzę z charakterystycznymi wieżami, zbudowana z kamienia o różowym odcieniu. W jej środku uwagę przyciąga grobowiec  poległego w bitwie z Maurami młodego szlachcica, w którym podkochiwała się Izabela Katolicka zwana Kastylijską – jest to jedyne tego typu dzieło w Europie. Nieopodal katedry można zagłębić się w zbiory sztuki religijnej prezentowane przez Museo Diocesano, a na uwagę zasługuje również dom-twierdza Casa del Doncel oraz kościół San Vincence.

Avila – znajdująca się ok. 100 km od Madrytu średniowieczne miasto zachwycające wysokimi mu-rami obronnymi i okazałymi fortyfikacjami wewnętrznymi. Część obwarowań łączy się z eklek-tyczną i piękną katedrą. Największymi skarbami miasta są jednak zabytki architektury romańskiej. Miasto jest jednym z centrów pielgrzymkowych w Hiszpanii, ponieważ właśnie tutaj przyszła na świat wielka reformatorka klasztoru karmelitanek – św. Teresa, a klasztor Monasterio de La Encar-nacion, w którym przebywała istnieje do dziś.

Aranjuez – oddalony jest ok. 50 km od Madrytu i podobnie jak stolica do XVI w. był niewielką miejscowością o małym znaczeniu. Kiedy dwór królewski został przeniesiony Madrytu, Aranjuez zostało wybrane na budowę wiosennej rezydencji madryckich królów. Kiedy podczas pożaru pałac znacznie ucierpiał król Filip V Santiago Bonavia rozkazał przebudować zamek w modnym, francu-skim stylu. Do najbardziej okazałych komnat należą: Sala Chińska wyłożona płytkami z porcelany, rokokowa Sala Tronowa oraz przepiękna Sala Arabska wzorowana na Alhambrze w Granadzie. Pałac pełnił rolę królewskiej, okresowej rezydencji do XIX w.

El Eskurial – malowniczo położone u stóp gór Guadarrama miasto, którego największym i najcen-niejszym skarbem jest pałacowy zespół klasztorny ufundowany w XVI w. przez króla Filipa II. Bu-dując kościół z potężnymi kryptami chciał on zbudować godne miejsce pochówku swego ojca – Karola V i innych monarchów hiszpańskich. Szukał on również miejsca, gdzie mógłby odpocząć od dworskiego życia w ciszy i kontemplacji religii więc wybudowany kompleks powierzył zgroma-dzeniu hieronimów. Główny kościół poświęcony jest św. Wawrzyńcowi (St. Lorenzo), a zbiory zgromadzone w bibliotece i galeriach, jak również okazałe krypty królewskie z pięknymi pomnikami. Eskurial nazywany jest Panteonem Królów – pochowani są tutaj hiszpańscy królowie z dynastii Habsburgów i Burbonów, a także ich małżonki ( o ile wydały na świat następcę tronu) i jedyna samotnie rządząca królowa Izabela II (Burbon). Tutaj również spoczną ciała obecnych monarchów.

Segowia – jest malowniczo położonym na górskim płaskowyżu miastem, które uważa się za jedno z najpiękniejszych w kraju. Wjeżdżając do centrum wita nas posąg wilczycy karmiącej Remusa i Romulusa postawiony tutaj jako symbol silnego związku miasta z Rzymem. Właśnie podczas pa-nowania rzymskiego, kiedy powstało tu miasto i twierdza wybudowano potężny akwedukt, który doprowadzał wodę do miasta aż do lat 60. ubiegłego wieku. Za nim znajduje się zabytkowe cen-trum z wąskimi, krętymi uliczkami kryjącymi wspaniałe romańskie i gotyckie kościółki, kamienice i place z targowiskami. Dalej nad centrum góruje wspaniała gotycka katedra z małymi wieżyczkami wzniesiona przez mistrza Hintanon – twórcę katedry w Salamance. Na skraju miasta nad wysokim urwiskiem znajduje się bajkowy Alcazar z przepięknymi wnętrzami. Z jego okiennic rozciąga się przepiękny widok na wzgórza i ośnieżone szczyty Sierry. Cała starówka wraz z zamkiem wpisane są na Listę Światowego Dziedzictwa Kultury UNESCO.

Alcala de Henares – miasto jest jednym z najstarszych w Hiszpanii co sprawiło, że w całości wpi-sane jest na Listę Światowego Dziedzictwa Kultury UNESCO. W XV w. arcybiskup Toledo ufun-dował tu 13 kolegiów, z których powstał Uniwersytet Alcala, w którym rocznie do dziś kształci się wiele tysięcy studentów, również z zagranicy. W mieście na każdym kroku można znaleźć pamiątki po czasach rzymskich, muzułmańskich oraz poszczególnych europejskich nurtów w sztuce. Narodził się tu król Ferdynand I Habsburg, Katarzyna Aragońska, ale zdecydowanie najsłynniejszym mieszkańcem był pisarz Miguel de Cervantes – autor Don Kichota, którego muzeum i pomniki bo-haterów powieści można spotkać w centrum miasta.

Salamanca – położone nad rzeką Tormes miasto prowincji Kastylia-Leon, które zostało założone przez Iberów w II w. p.n.e. W swojej historii znajdowała się pod panowaniem Rzymian i Wizygo-tów a od VIII w. na zmianę przechodziła z rąk muzułmanów do chrześcijańskich. W XI w. założono tu uniwersytet, który w późniejszych latach zaczął konkurować z Bolonią, Oxfordem i Paryżem. Miasto zawdzięcza swój obecny kształt i zabytki budowane z rozmachem parze królewskiej - Fer-dynandowi II i Izabeli Kastylijskiej, którzy ufundowali tu wiele pięknych kościołów, pałaców i klasztorów. Miasto zasłynęło jako miejsce pokonania Napoleona przez wojska brytyjskie, hiszpań-skie i portugalskie, a także jako kwatera główna generała Franco podczas wojny domowej. Najważ-niejszym miejscem skupiającym życie społeczne miasta jest XVIII-wieczny Plaza Mayor - uważany za jeden z najpiękniejszych w Hiszpanii. Znajdują się tu dwie katedry - Stara Katedra powstała w XII w. i do dziś zachwyca romańsko-gotyckim ołtarzem, krużgankami i kopułą Torre del Gallo. Nowa Katedra jest ostatnią gotycką budowlą kraju, którego budowę rozpoczął w 1500 r. mistrz Hontanon (twórca katedry w Segowii). Warto zobaczyć stary budynek uniwersytetu, klasztor domi-nikanów z grobowcem księcia Alby, Dom Muszli symbolizujący pielgrzymkę do Santiago odbytą przez właściciela i pochodzący z czarów rzymskich most Puente Romano.

Madryt – stolica i największe hiszpańskie miasto położone w sercu Półwyspu Iberyjskiego na rozległym płaskowyżu, które jest dziś jednym z najbardziej kosmopolitycznych miast Europy. Mimo niedługiej historii posiada swój unikalny charakter i niepowtarzalną atmosferę, która przyciąga turystów z całego świata. Do połowy XVI w. była to jedynie osada znajdująca się niedaleko ówczesnej stolicy i siedziby arcybiskupa – Toledo. Wszystko zmieniło się za sprawą kaprysu króla Filipa II, który zdecydował o przeniesieniu władzy królewskiej i kościelnej do Madrytu. Śmiały czyn wywołał wiele kontrowersji, jednak wkrótce powstało nowe miasto pełne pięknych kamienic, pałacyków i kościołów. Kiedy w XVIII w. władzę przejęli Burbonowie nie spodobał im się obraz miasta i okolic – pośpieszne wycinanie lasów spowodowało wzmożoną erozję i susze, w stolicy było brudno, a na ulicach panowała przestępczość. Postanowili oni, wbrew wszelkim buntom zaprowadzić porządek i przekształcić stolicę i dzieło sztuki. Kolejnym rozdziałem w historii i architekturze miasta jest początek XX w., kiedy Madryt bardzo się bogacił. Powstało wtedy wiele wzniosłych budynków, szerokich bulwarów spacerowych, parków i fontann. Miejscem skupiającym życie społeczne jest Plaza Mayor – plac położony pośród wąskich uliczek, który otoczony jest czerwoną fasadą kamienic z XVI i majestatycznym Casa de Panaderia z dwiema strzelistymi wieżami. Mimo że niegdyś płonęły tu stosy, organizowano walki byków, a czasem odbywały się koronacje, dziś jest to spokojne centrum tzw. Starego Madrytu lub Madrytu Habsburgów, gdzie pod arkadami kamienic znajduje się wiele małych sklepików, tawern i kawiarni, można odpocząć i posłuchać ulicznych grajków. Wąskie uliczki i pewna surowość w architekturze są widoczne dookoła głównego placu, jednak mają one swój unikalny charakter i zachwycają niejednego. Nieopodal znaleźć można wiele odrestaurowanych kamienic z XVI w., a najstarsze mają zaledwie dwie kondygnacje i czerwone dachy z okienkami na poddaszu. W tej części miasta jest pełno tawern ze smacznym jedzeniem, barów tapas, kawiarni oraz sklepików z pamiątkami. Innym ważnym placem miasta jest półkolisty Plaza Puerta del Sol (Brama Słońca), który był wielokrotnie tłem ważnych wydarzeń społecznych. Odchodzi od niego 10 ulic, a pod nim mieści się najbardziej ruchliwa stacja madryckiego metra – Sol. Przy wyjściu z placu na ulicę Calle Arenal stoi niewielki posąg niedźwiedzia wspartego o drzewko poziomkowe, który stał się symbolem miasta. Kierując się najszerszą ulicą – Calle Alcala zobaczymy wiele teatrów, banków i charakterystyczny, narożny budynek Metropolis. Dalej za nim znajduje się wielki plac Plaza Cebeles będący jednym z największych węzłów komunikacyjnych miasta i zarazem jednym z kilku podobnych położonych wzdłuż platanowej, szerokiej alei Paseo del Prado. Plac otoczony jest przez wielki gmach Banco de Espana, Palacio del Buenavista z niewielkim ogrodem i majestatyczny, biały gmach Palacio de Comunicaciones, w którym od ponad 100 lat mieści się Poczta. Pośrodku placu znajduje przepiękna fontanna z posągiem pogańskiej bogini Cebeles zasiadającej w rydwanie, który ciągną dwa lwy. Paseo del Prado dzieli Madryt na część Habsburgów (na zachodzie) i Burbonów – powstałą w XVIII w. Sama aleja zachwyca zarówno pojawiającymi się co pewien odcinek posągami, fontannami i majestatycznymi pałacami. Znajdują się tu trzy najważniejsze hiszpańskie muzea będące często celem wycieczek do Madrytu – Prado, Thyssen-Bornemisza i Reina Sofia. Są one ciągle rozbudowywane, by udostępnić jak najwięcej zbiorów zwiedzającym, a w wybrane dni organizują darmowe wstępy np. dla obywateli Unii Europejskiej lub studentów – nie tylko hiszpańskich. Na wschód od Paseo znajduje się Ogród Botaniczny, a dalej jeden z największych europejskich parków – Retiro. Niegdyś był on ogrodzony i poruszać mogła się po nim tylko szlachta, a dziś przychodzą tu wszyscy chcący na chwilę odpocząć od zgiełku miasta. Znajduje się tu przepiękna, barokowa kolumnada z pomnikiem Alfonsa XII, która stanowi wspaniałe tło stawu, po którym w lecie pływają łódki z zakochanymi parami. Dalej na południe między drzewami można odkryć orientalny Pałac Velazqueza i niesamowity Pałac Kryształowy zbudowany z metalu i szkła tworzącego niezwykłą grę z rozproszonym światłem. Na zachód od Starego Madrytu, na skraju wzniesienia znajduje się jeden z najokazalszych zabytków stolicy Hiszpanii – Palacio Real. Okazały pałac powstał w XVIII w. w modnym wówczas stylu francuskim i początkowo połączony był z wcześniejszym gmachem Alcazaru Habsburgów – spłonął on jednak w wigilię Bożego Narodzenia w 1734 r. w tajemniczych okolicznościach, a odnowiona fasada była przedłużeniem pałacu Burbonów. Nowoczesna część miasta to imponujące gmachy banków, licznych teatrów, kin, domów handlowych a wzdłuż 10-pasmowej alei Paseo de la Castellana ciągnie się dzielnica luksusowych domów i galerii sztuki współczesnej. Znaleźć można tu też wiele ciekawych muzeów jak: Narodowe Muzeum Archeologiczne, M. Lazaro Galdiano, Sorella i Nauk Przyrodniczych. Przy alei znajduje się też tzw. „druga świątynia Madrytu” - stadion piłkarski Santiago Bernabeu należący do drużyny Real Madrid. Mieści się z w nim duże muzeum poświęcone historii piłki nożnej i czołowej hiszpańskiej drużyny, a sama arena mieści 72 tys. widzów. Na końcu alei mieści się Plaza Castilia, na którym górują dwa pochylone, bliźniacze wieżowce zbudowane ze szkła, metalu i granitu – Torres Puerta de Europa, nazywane też Torres Kio.