Bośnia i Hercegowina to kraj z pięknymi zabytkami, mieszkanką kultur i niezwykłymi krajobrazami. To wciąż nieodkryta część Bałkanów, idealna na urlop pełen wrażeń. Znajdziemy tu wiele miejsc, które zauroczą nas swoją atmosferą. Sarajewo urzeka położeniem pośród wzgórz, to miasto z bogatą, momentami burzliwą historią. Celem wielu pielgrzymów jest słynne Medjugorie położone w południowej części kraju. Podczas wakacji w Bośni i Hercegowinie warto zobaczyć stary most w Mostarze oraz tętniący życiem nadmorski kurort Neum. Majestatyczne góry, turkusowe rzeki, wodospady i skąpane w słońcu winnice tworzą niezwykły krajobraz tego bałkańskiego kraju. Zachwyci nas również gościnność mieszkańców, smaczna kuchnia oraz lokalny folklor.
Zobacz oferty dla kierunku Hercegowina |
Stolica | Sarajewo |
Język | bośniacki, serbski, chorwacki |
Waluta | marka konwertybilna (KM), 1 KM = 100 fenigów |
Dokumenty | dowód osobisty / paszport |
Stolica / Język
Sarajewo / bośniacki, serbski, chorwacki
Czas lokalny
Nie ma różnicy pomiędzy czasem lokalnym a czasem letnim i zimowym w Polsce.
Dokumenty
dowód osobisty / paszport
Ogólne wymagania wjazdowe dla obywateli Polski
Wiza nie jest wymagana w przypadku pobytu nieprzekraczającego 90 dni. Przekraczanie granicy możliwe na podstawie dowodu osobistego lub paszportu.
Napięcie i rodzaj gniazdka
220 V
Waluta
marka konwertybilna (KM), 1 KM = 100 fenigów
Komunikacja / transport publiczny
Popularnym środkiem transportu są autobusy. Kursują na trasach międzymiastowych oraz w ramach komunikacji miejskiej, np. w Sarajewie czy mieście Banja Luka. Oprócz tego po kraju można przemieszczać się pociągiem. Dostępne są też taksówki.
Wynajem samochodów
Obowiązuje ruch prawostronny. Honorowane jest polskie prawo jazdy, choć poleca się posiadanie również międzynarodowego dokumentu. Drogi mają dobrą jakość, choć są często dość wąskie. Należy więc zachować ostrożność podczas jazdy samochodem, zwłaszcza że miejscowi kierowcy czasami ignorują przepisy ruchu drogowego.
Zwiedzanie Bośni i Hercegowiny polega głównie na spacerowaniu po miastach i oglądaniu zabytków. Nie ma tam zbyt dobrze rozwiniętej infrastruktury sportowo-rekreacyjnej, dlatego form aktywnego spędzania wolnego czasu najlepiej szukać we własnym zakresie. W regionie Sarajewa najbardziej interesującym miejscem jest Park Narodowy Sutjeska, w którym można zdobyć między innymi najwyższy szczyt Bośni i wybrać się na wędrówkę do dziewiczego lasu Perucica. Miłośnicy pieszych wędrówek powinni zainteresować się szlakami pieszymi wyznaczonymi w malowniczych pasmach Gór Dynarskich ciągnących się aż do Czarnogóry i Albanii. Na miłośników podwyższonej adrenaliny czeka natomiast fascynujący spływ kanionem rzeki Tary. Oprócz zwiedzania kilku ciekawych miast turyści mogą wybrać się do Parku Narodowego Bjelasnica, w którym można uprawiać wspinaczkę, trekking, kolarstwo górskie i wszelkie formy lotniarstwa, a w zimie jeździć na nartach.
Pocitelj – w niewielkiej, ale bardzo malowniczo położonej miejscowości, znajduje się jeden z najlepiej zachowanych zespołów urbanistycznych okresu tureckiej dominacji w tej części Europy. Początki miasta sięgają czasów rzymskich, w późniejszych okresach pojawiali się w tym miejscu piraci ukrywający swoje skarby, a w wieku XVIII Turcy budowali fortyfikacje strzegące dostępu do położonego niedaleko morza. Obecnie twierdza jest największą atrakcją objętą patronatem UNESCO. Warto zwrócić uwagę na dekoracje kamieniarskie meczetu Hadzi-Aliji pochodzącego z XVI stulecia i medresę (muzułmańską szkołę), która odegrała ważną rolę podczas okupacji kraju przez wojska austro-węgierskie. Szczególnie interesujący jest budynek mieszkalny z rozległym haremem, reprezentujący tradycyjną architekturę bałkańską – konak Gavrana Kapetanovicia. Przy okazji można także zwiedzić najwyższą budowlę w mieście, jaką jest wieża zegarowa Sahat-kula, zabytkowe łaźnie i XVII-wieczny karawanseraj (turecki zajazd).
Blagaj – dawna średniowieczna stolica, położona nad rzeką Buną, ozdobiona jest wapiennymi klifami nadającymi jej walorów krajobrazowych. Interesującą wędrówkę można odbyć do ruin XII-wiecznego zamku, które doskonale nadają się na zrobienie ciekawych zdjęć doliny Neretwy. Nad rzeką znajduje się także święte miejsce świata muzułmańskiego i perełka architektoniczna jaką jest XVI-wieczny klasztor derwiszów z łaźniami, domami gościnnymi, mauzoleami szejków i mędrców. Ponadto w mieście warto zobaczyć kamienny most oraz oryginalną zabudowę z XVIII w., charakteryzującą się orientalno-bałkańskim stylem.
Medjugorie – do ważnego sanktuarium i miejsca objawień zjeżdżają co roku nie tylko liczni pielgrzymi, ale także turyści zainteresowani tajemniczym a zarazem interesującym kultem Matki Boskiej. Sama nazwa „międzygórze” odnosi się do wioski położonej na wysokości 2 tys. m n.p.m. zamieszkiwanej od VI w. przez Chorwatów. W roku 1892 wybudowano tam pierwsze duszpasterstwo św. Jakuba, patrona obejmującego opieką pielgrzymów. Pierwsze objawienie miało miejsce w czerwcu 1981 r. i związane jest z osobą Vicki Ivankovi, która ujrzała Matkę Boską w szarobłękitnej sukni, przez co stała się kultową postacią dla pielgrzymów pozostawiających pod jej domem karteczki z prośbami. Według miejscowych wierzeń pielgrzymi odwiedzający Medjugorie wyczuwają intensywny zapach róż i mogą oglądać na niebie niecodzienne zjawisko „tańczącego słońca”. Najważniejszym miejscem jest kościół św. Jakuba oraz wzgórze objawień – Podbrdo, na które prowadzi droga krzyżowa. Na szczycie góry o nazwie Krizevac stoi pamiątkowy krzyż, a sama wspinaczka może okazać się niemałym wyzwaniem kondycyjnym, którego zwieńczeniem są piękne widoki na okoliczne zbocza porośnięte bujną roślinnością.
Stolac – miasto-muzeum objęte ochroną UNESCO, którego nazwa po raz pierwszy pojawiła się w XV w. Najwięcej ciekawostek znajdą tam miłośnicy archeologii i historii, na których czekają ślady ufortyfikowanego miasta z czasów iliryjskich, starówka ze średniowieczną twierdzą, turecka zabudowa i prowincjonalny klimat najlepiej odczuwalny w przytulnych kawiarenkach serwujących aromatyczną kawę. Stolac jest idealnym miejscem na spędzenie spacerowego popołudnia.
Trebinje – niezwykły urok miasto zawdzięcza rzece Trebisnjicy, która tworzy złudzenie zabudowy unoszącej się na wodzie. W takiej scenerii niezwykle wyglądają średniowieczne fortyfikacje, w których znajdowała się siedziba biskupstwa, drewniane młyny wodne i XVIII-wieczny meczet Osman-paszy. Przy okazji warto także zobaczyć malowniczy most w miejscowości Gradinie oraz krainę winnic Lastva i Jazina.
Park Narodowy Hutovo Blato – raj dla miłośników ornitologii, pełen setek gatunków ptaków zamieszkujących dziewicze okolice Neretwy, które sprzyjają także łowieniu ryb i polowaniom. Na wyprawę do przepięknego zakątka najlepiej wybrać się z miejscowości Capljina.
Park Narodowy Bjelasnica – interesujący teren pełen stanowisk archeologicznych, cmentarzy i starych osad, z których najciekawsza jest trudnodostępna wioska Lukomir znajdująca się w centrum parku. W przepięknych okolicach najlepiej będą się czuli miłośnicy pieszych wędrówek, wspinaczki, kolarstwa górskiego i wszelkich form lotniarstwa. W zimie pojawiają się tam narciarze, którzy mogą zjeżdżać z góry Bjelasnica osiągającej wysokość 2067 m n.p.m.
Neum – do znanego, bośniackiego kurortu turystów przyciągają różne atrakcje zarówno te przyrodnicze, jak i rekreacyjne. W wolnym czasie można wybrać się na zwiedzanie jaskiń Vjetrenica czy Parku Przyrody Hutovo Blato z ruinami twierdzy Hadzibegova kula. Poza tym warto zobaczyć przynajmniej z zewnątrz XVII-wieczny kościółek św. Anny, a także kamienne sarkofagi należące do wyznawców bogomilizmu – regionalnego kościoła bośniackiego. Okolica naszpikowana jest starymi grobowcami oraz domami przypominającymi stosy kamieni, które zostały zbudowane jeszcze za czasów plemion iliryjskich. Ciekawym miejscem są również pobliskie pozostałości rzymskich budowli w Radezu. Chociaż Neum nie jest ogromnym kurortem, dysponuje wspaniałą bazą noclegową mogącą pomieścić kilka tysięcy przyjezdnych. Na turystów czekają tam przyjemne hotele, pensjonaty, kwatery prywatne sklepy, domy handlowe oraz restauracje serwujące śródziemnomorskie specjały. Coś dla siebie z pewnością znajdą tam miłośnicy dobrej zabawy, gdyż w nadmorskiej dzielnicy znajdują się dyskoteki i tawerny, w których do późnych godzin można posiedzieć przy szklaneczce czegoś mocniejszego i posłuchać lokalnej muzyki. Nie będą się także nudzić amatorzy aktywnego spędzania wolnego czasu za sprawą dobrej bazy rekreacyjno-sportowej. Dzięki sielankowej atmosferze, łagodnemu klimatowi i lazurowej wodzie Neum jest idealnym miejscem na spędzenie wczasów rodzinnych, tym bardziej że ceny są znacznie niższe niż w sąsiedniej Chorwacji. Chociaż plaże są tam kamieniste i żwirowe, można w ciągu zaledwie kilku dni doskonale wypocząć, nabrać śródziemnomorskiej opalenizny i wrócić do kraju z nowymi siłami do pracy.
Wodospady Kravice – prawdziwe piękno natury można odkryć wybierając się do miejscowości Ljubuski, niedaleko której znajduje się kompleks wodospadów sięgających miejscami 150 m wysokości. Przy okazji warto schłodzić się w turkusowych oczkach wodnych i podziwiać jednocześnie wodę spadającą z wysokości. W pobliżu kąpielowego raju znajdują się przytulne restauracje serwujące lokalne specjały.
.
Travnik – niewielkie miasto usytuowane w wąskiej dolinie krystalicznej rzeki Lasva i stolica Centralnej Bośni. Rozwój dawnej siedziby tureckiego namiestnika przypada na lata 1699-1851, kiedy powstał wspaniały zamek, a warowna osada zaczęła pełnić ważną rolę dyplomatyczną, wojskową i handlową. Po okresie dawnej świetności pozostało kilkanaście meczetów i kopulaste mauzolea noszące cechy tureckiej zabudowy. Powodem do dumy dla mieszkańców Travnika są widoczne z każdego punktu w mieście ruiny średniowiecznej twierdzy, do których prowadzi łukowaty mostek. W XV wieku stacjonowały tam wojska otomańskie, a obecnie odbywają się imprezy plenerowe. Podczas spaceru po uroczym miasteczku można natknąć się na dwie wieże zegarowe wzniesione w XVII i XVIII stuleciu oraz jedyny w Bośni zegar słoneczny ozdabiający ścianę meczetu Hadzi Ali-bega. W Travniku urodził się słynny pisarz i noblista Ivo Andric, po którym pozostał rodzinny dom przekształcony w izbę muzealną z interesującymi pamiątkami. Na dobrą kawę można wybrać się do tradycyjnej kawiarni Lutvina kahwa, by po pobudzeniu wspaniałym aromatem udać się na starówkę poprzecinaną potokiem, nad którym wznoszą się romantyczne mostki. Ciekawą ekspozycję związaną z dziejami miasta prezentuje Zavicajni Muzej Travnik, w którym można także dowiedzieć się o meczecie Sulejmanija – reprezentacyjnej świątyni z unikalnymi freskami i meczecie Lukacki, przy którym znajduje się niewielki cmentarz. Przy głównej ulicy miasta działa najwięcej sklepów, lokali usługowych i restauracji serwujących najlepsze „cevapcici” w regionie.
Jajce – historyczne serce Bośni zachwycające połączeniem natury z zabytkami pamiętającymi czasy rzymskie i średniowieczne. W trakcie zwiedzania starówki można odnieść wrażenie, że spaceruje się po jednym wielkim mieście-muzeum pod gołym niebem, w którego centrum rozpryskuje się baśniowy wodospad. Dawna stolica Królestwa Bośni została rozbudowana w XIV wieku, który pozostawił po sobie znaczną ilość zabytków klasy zerowej. Wszystkie atrakcje spiętrzone są na niewielkim obszarze i dlatego zwiedzanie miasteczka nie zajmuje zbyt wiele czasu, chociaż warto spędzić tam co najmniej kilka godzin. Niezwykły krajobraz tworzy twierdza górująca nad okolicą. Historyczna wyobraźnia działa, gdy spogląda się na wspaniałą cytadelę, główne fortyfikacje, grube mury połączone bastionami i kościół św. Marii. Szczególny i tajemniczy urok mają katakumby z kryptą królewską z XV stulecia oraz stare domy rzemieślników i handlarzy. Do najstarszych zabytków należy Niedźwiedzia Wieża oraz budowla zwana wieżą zegarową. Spacer po mieście obfituje także w oglądanie licznych świątyń, takich jak meczet Ramadan-bega, meczet Samicia czy kościół św. Katarzyny. Wyjątkowo intrygujące są ruiny świątyni boga Mitry, w których można przyjrzeć się symbolom płodności i rzeźbom Boga-Słońca. Podobnie ciekawy może okazać się spacer po uliczkach pełnych legend, które w opowieściach najstarszych mieszkańców miasta przetrwały do dziś.
Maglaj – w sympatycznym mieście z prowincjonalnym kolorytem na uwagę zasługuje miejska wieża, z której można podziwiać okolicę, meczet Kursumlija – ważna pamiątka XVI-wiecznej epoki, bośniacka zabudowa poszczególnych domów oraz cerkiew św. Iliji z początku XX wieku.
Sarajewo – przed wizytą w mieście warto zapoznać się z jego odległą historią związaną z czasami neolitycznymi, ślady których odkryto na przedmieściach. W okresie panowania Rzymian znajdowała się tam wioska o nazwie Vrhbosna, a w wieku VII pojawili się pierwsi Słowianie. Najpotężniejsza osada wyrosła w średniowieczu wraz z pojawieniem się ludności prawosławnej i franciszkańskich duchownych. Wiek XV przyniósł panowanie tureckie, wraz z którym Sarajewo stało się osmańskim centrum administracyjnym. Największy rozwój przypadł na czas rządów słynnego w Bośni mecenasa sztuki i kultury, Gazi Isa-beg Ishakovica, który budował mosty i otwierał religijne szkoły. Czas tureckiej stabilizacji skończył się wraz z panowaniem austro-węgierskim w XIX wieku, chociaż Sarajewo w tym okresie zyskało pod względem gospodarczym. Powstała secesyjna zabudowa, sieć elektryczna, linie tramwajowe i kolejowe. Ważnym wydarzeniem dla historii Europy był zamach na austriackiego następcę tronu, arcyksięcia Franciszka Ferdynanda, który wraz z innymi czynnikami doprowadził do wybuchu I wojny światowej. Sarajewo znalazło się także w ogniu II wojny światowej, po zakończeniu której stało się stolicą Bośni i Hercegowiny. Krwawe czasy nastały również po rozpadzie Jugosławii i dwóch „wojnach bałkańskich” z początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku, burzących ład w tym zakątku Europy. Spokojniejsze czasy nastały w roku 1995 wraz z zawarciem w amerykańskim Dayton układu kończącego walkę zbrojną. Chociaż Sarajewo zostało znacznie zniszczone podczas XX-wiecznych konfliktów, kręte uliczki określane mianem europejskiego Stambułu kryją wiele tajemnic. Z bałkańskim klimatem najlepiej zapoznać się na starym bazarze Bascarsiji, na który od setek lat przyjeżdżały karawany kupieckie z całego świata. Obecnie dominuje tam tradycyjne rzemiosło i można kupić mnóstwo interesujących pamiątek. Znajduje się tam również studnia będąca fragmentem pierwszego wodociągu w Europie, którego budowę rozpoczęto w XVI w. Wokół starego rynku skupia się najwięcej zabudowań sakralnych, wśród których należy wymienić meczet Muslihudina Cekrekcije z przylegającymi drewnianymi kioskami handlowymi i Bascarsijski meczet, którego początki datowane są na XV wiek. Historyczne korzenie ma także Brusa bezistan – murowany pawilon odpowiadający europejskim sukiennicom. Typowy, bałkański klimat można wyczuć w orientalnym zajeździe dla podróżnych Karawanseraj Moricia oraz Karawanseraj Kolobara, a także w okolicy najbardziej reprezentacyjnego obiektu architektury sakralnej, jakim jest meczet Gazi Hursev-bega. Spacerowa trasa nie omija serbskich cerkwi prawosławnych z cennymi elementami sztuki sakralnej, w których tajemnicza atmosfera podkreślana jest delikatną wonią palących się kadzideł oraz starych synagog będących jednocześnie judaistycznymi muzeami. Najbardziej znaną świątynią katolicką jest natomiast katedra Serca Jezusowego charakteryzująca się stylem neogotyckim i wysoką dzwonnicą. Turyści interesujący się historią sztuki powinni zajrzeć do Galerii Sztuki Bośni i Hercegowiny eksponującej malarstwo i zaskakującą sztukę współczesną. Symbolicznym miejscem jest natomiast ulica Obala Kulina, na której zamachu na arcyksięcia Ferdynanda dokonał Gavrilo Princip z organizacji Młoda Bośnia, a także trzyprzęsłowy most Seherija odbudowany po wojnie. Orientalnymi cechami wyróżnia się ratusz miejski, spod którego niedaleko jest do najstarszej części miasta – Kovaci z zabytkowym cmentarzem pełnym marmurowych nagrobków. Warto przespacerować się także w okolice ważnego pomnika kultury, jakim jest Twierdza Hodidjed pochodząca z XVI stulecia. Dla historii kraju niezwykle ważne są gmachy Narodowego Muzeum Bośni i Hercegowiny, Muzeum Historycznego i Muzeum Olimpijskiego. Zwiedzanie można zakończyć spacerem po deptaku Ferhadija, który jest najważniejszą ulicą handlowo-usługową w mieście. Dla wielu turystów Sarajewo jest również najlepszą bazą noclegową do zwiedzania okolicy.
Visoko – niewielka miejscowość nad rzeką Bosną, położona w zalesionej, pagórkowatej okolicy. Magnesem przyciągającym turystów do tego niepozornego miejsca jest hipoteza, według której okoliczne wzgórza są piramidami datowanymi na ponad 10 tys. lat. Z pewnością jest to specyficzne miejsce, o autentyczności którego najlepiej przekonać się na własne oczy.
Kraljeva Sutjeska – idealna okolica dla miłośników ciszy i pięknych widoków. Na pieszej wędrówce można podziwiać wapienne klify, malownicze doliny rzek oraz zagubiony między nimi franciszkański klasztor z początkami sięgającymi XIV wieku. Za murami interesująco przedstawia się klasztorny kościół z barokowym wyposażeniem, w którym znajduje się krypta ze szczątkami jednego z ostatnich królów Bośni.
Visegrad – atrakcją miasta południowo-wschodniej Bośni jest kamienny most na rzece Drinie wybudowany w XVI stuleciu. Oryginalna konstrukcja wsparta na dziewięciu przęsłach osiąga długość 250 m. Po krótkim spacerze i zrobieniu kilku zdjęć warto zajść na pyszną kawę do którejś z restauracji znajdujących się na malowniczo położonym cyplu, a jeżeli ktoś ma siły na dalszą wędrówkę, może podążyć do ruin pobliskiej twierdzy.
Foca – w pobliżu miasta leżącego przy ujściu rzeki Cehotiny do Driny znajduje się kilka ciekawych atrakcji przyrodniczych. W nadmiarze wolnego czasu można: wybrać się do Parku Narodowego Sutejska, zobaczyć wodospad Skakavac i pradawny las Perucica, zdobyć najwyższy szczyt Bośni – Maglic (2386 m n.p.m.) lub wziąć udział w pełnym przygód spływie organizowanym przez agencje turystyczne w kanionie rzeki Tary.
styczeń | luty | marzec | kwiecień | maj | czerwiec | lipiec | sierpień | wrzesień | październik | listopad | grudzień | ||
Średnia temperatura w dzień |
|
||||||||||||
Średnia temperatura w nocy |
|
Dokumentem uprawniającym do wjazdu i wyjazdu z Bośni i Hercegowiny dla obywateli UE jest dowód osobisty lub paszport. Wiza nie jest wymagana w przypadku pobytu nieprzekraczającego 90 dni.
Szczegółowe i aktualne informacje można znaleźć na stronie MSZ: www.msz.gov.pl lub na stronie ambasady polskiej w Sarajewie www.sarajewo.polemb.net
.
Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Bośni i Hercegowinie
Bośnia i Hercegowina, Sarajewo, Dola 13, 71000
Tel.: +387 33 215 862 lub 201 142 Tel. dyżurny: +387 61 899 974 Faks: +387 33 226 844
sarajewo.amb.sekretariat@msz.gov.pl
www.sarajewo.polemb.net