Wielkanoc w Chorwacji – co warto wiedzieć? Poznaj tradycje i zwyczaje

W Chorwacji dominuje religia katolicka, dlatego świętowanie Wielkiego Tygodnia rozpoczyna się od Niedzieli Palmowej, tzw. Cvjetnica. Tego dnia w kościele święci się palemki zrobione z gałązek oliwnych, rozmarynu oraz kwiatów. Chorwaci przynoszą je do domów i zasuszają. Przechowują je do następnych świąt. Na niektórych wsiach i w miasteczkach poświęcone kwiaty ozdabiają studnie, które mają symbolizować nadejście wiosny.

Veliki četvrtak rozpoczyna Triduum Paschalne. W Wielki Czwartek nie słychać dzwonów wzywających do modlitwy, tylko dźwięk kołatek i grzechotek. Dygowanie to zwyczaj z Dalmacji, który polega na tym, że wierni w kościele uderzają w ławki rózgami, do momentu aż się złamią. Ten zwyczaj jest znany jako tucanje Barabana, czyli bicie Barabasza.

Chorwaci organizują także procesje. Tradycyjny pochód z krzyżem rozpoczyna się wieczorem w Wielki Czwartek i kończy się rano w Wielki Piątek. Trasa procesji ma 22 kilometry i porusza się zgodnie ze wskazówkami zegara. Obyczaj mówi, że mieszkańcy powinni wyjść z domów, aby ucałować krzyż i obdarować pieniędzmi osoby go niosące. Taka procesja z wyspy Hvar znajduje się na liście niematerialnego dziedzictwa UNESCO.

W Wielki Czwartek pojawiają się žudije, czyli strażnicy Grobu Pańskiego. Tę rolę w Polsce pełnią strażacy, jednak w Chorwacji to najczęściej mieszkańcy ubrani w stroje ludowe, mundury rzymskich żołnierzy albo marynarzy. Chorwaci czuwają przy grobie od Wielkiego Czwartku aż do Niedzieli Wielkanocnej.

Polecamy: Chorwacja – gdzie jechać na wakacje?

Chorwacka tradycja nakazuje, aby w Wielki Piątek odmówić 33 różańce, na pamiątkę 33 ran Jezusa. Dodatkowo należy wypić kieliszek czerwonego wina, jako upamiętnienie krwi Chrystusa. Veliki petak to dzień, w którym nie wykonuje się żadnych głośnych prac, także tych w polu. W Kašteli, nieopodal Splitu po zachodzie słońca organizowana jest procesja, której towarzyszą łodzie rybackie oświetlone lampionami.

Chorwacka Velika subota niewiele się różni od tej polskiej. Jednak można dostrzec pewne rozbieżności. W przeddzień Wielkanocy maluje się jajka. Najpopularniejsze pisanki znajdziemy w miasteczku Koprivnica. Właśnie tam co roku ustawiane są dwumetrowe jaja ozdabiane przez artystów. Malunki nie są przypadkowe, bo wykonywane w chorwackim stylu zwanym Naive, czyli proste rysunki, które przypominają dziecięce prace.

W Wielką Sobotę Chorwaci wybierają się do kościoła, aby poświęcić pokarm. W koszyczku znajdziemy: chrzan, chleb, szynkę, jaja, wino lub rakiję, a także Uskrsnę Pogačę. To drożdżowe ciasto jest przygotowywane najczęściej przez babcię, której pomaga cała rodzina. Każda pani domu ma swój przepis na placek i urozmaica je ulubionymi dodatkami. Ciasto jest formowane w kształcie wieńca, bądź kuli i na środku robi się nacięcie na znak krzyża. Po wyjęciu z piekarnika na środek układa się pisanki, a ich ilość zależy od wielkości wypieku.

Wielkanoc w Chorwacji to także słodycze, które piecze się właśnie w Wielką Sobotę. Przygotowywane są sirnice, czyli chlebki z serem, wanilią, skórką pomarańczową i grubym cukrem. W Dalmacji tradycyjnie wypiekane są strudle z serem, chałki, a także pince, czyli wielkanocne ciastka.

Ogień rozpalany na dzień przed Wielkanocą, symbolizuje odnowienie domowego ogniska. Wtedy przed kościołem przygotowywane są stosy drewna, które podpala się wyłącznie przy pomocy krzesiwa. W centralnej Chorwacji wierni przybywają przed wielkie ognisko, aby prosić o błogosławieństwo. Rozpalony ogień mieszkańcy zanoszą do swoich domów. W ten sam dzień obmywa się również domy wodą z płatkami kwiatów.

Sprawdź: Gdzie jechać na wakacje wiosną?

Wielkanoc to radosny czas, który rozpoczyna się uroczystym śniadaniem. Na stole znajdziemy poświęcone pokarmy z koszyczka. Podobnie jak w Polsce, odbywają się walki na pisanki. Wygrywa osoba, której jajko pozostanie bez szwanku. Według tradycji po posiłku resztki i okruchy powinny być palone lub zakopane.

Na obiad w Niedzielę Wielkanocną serwowana jest zupa z gotowanym mięsem i z sosem chrzanowym i pieczeń jagnięca z cebulą ziemniakami, sałatą lub ćwikłą. 

Co ciekawe, Chorwaci podczas Wielkanocy piją dużo rozcieńczonego wina. Ma to im zapewnić siłę, zdrowie i witalność. W Poniedziałek Wielkanocny jest ku temu okazja, bo na Półwyspie Istria, w miejscowości Gračišće, swoje wina prezentują najlepsi winiarze z całego regionu. Obowiązuje jedna zasada: kieliszek nie może pozostać pusty!