Wielkanoc za granicą. Poznaj tradycje wielkanocne w różnych krajach

Wielkanoc nie musi być nudna! Jeśli zastanawiasz się nad wyjazdem poza granice naszego kraju, żeby spędzić święta na wakacjach, przygotowaliśmy dla Ciebie coś specjalnego. Poznaj możliwości wyjazdu i przy okazji dowiedz się, jak Wielki Tydzień obchodzi się w Chorwacji, Hiszpanii, Egipcie, Portugalii, Bułgarii, Grecji, Czarnogórze, Turcji, Maroku, Tunezji, na Malcie i Cyprze.

Hiszpania to chętnie wybierany kierunek przez Polaków. Należy do krajów katolickich, a Wielkanoc to najważniejsze święto Hiszpanów. W trakcie Wielkiego Tygodnia ulice zmieniają się nie do poznania. Tradycyjne pochody, są najważniejszym elementem tego święta. W ten sposób Hiszpanie oddają hołd tradycji i wierze. W trakcie przemarszów są odgrywane biblijne sceny, a za ich organizację odpowiadają bractwa religijne Cofradías. Widowiskowe procesje przyciągają nie tylko mieszkańców, ale i masę turystów.

Smutek i zadumę po Wielkim Tygodniu kończy Niedziela Wielkanocna. Wówczas rozpoczyna się świętowanie zmartwychwstania Chrystusa. Tego dnia nie ma wystawnego posiłku, ale Hiszpanie spotykają się z bliskimi i raczą się słodkościami. Poniedziałek Wielkanocny to dzień wolny od pracy.

Wielki Tydzień, czyli Semana Santa w Portugalii rozpoczyna się od Niedzieli Palmowej. Tego dnia wierni udają się do kościoła z liśćmi palmowymi i gałązkami oliwnymi. Portugalskie dzieci dają prezenty swoim rodzicom chrzestnym, a na swój prezent muszą poczekać do Niedzieli Wielkanocnej.

Podobnie jak w Hiszpanii, w Portugalii również odbywają się procesje. Obywatele mogą cieszyć się z wolnego Wielkiego Piątku. Według tradycji nie jedzą wtedy mięsa. Może być to dzień poświęcony rodzinie i modlitwie. Niedziela Wielkanocna to uczta w formie obiadu. O ile w Polsce zajadamy się jajkami, które mają symbolizować płodność i odnowę, to Portugalczycy raczą się migdałami spożywanymi w różnej formie. 

Więcej: Wielkanoc w Portugalii – zwyczaje i tradycje. Co warto wiedzieć?

Wielki Czwartek to istotny dzień w czasie chorwackiego Wielkiego Tygodnia. Wtedy w Dalmacji słychać tzw. dygowanie, czyli uderzanie rózgami o kościelne ławki do momentu, aż się złamią. Ta tradycja jest nazywana tucanje Barabana, czyli bicie Barabasza. Nie brakuje także procesji, a trasa ma 22 kilometry. Przemarsz rozpoczyna się w czwartkowy wieczór, a kończy się w piątkowy poranek. 

Wielki Piątek to dzień modlitwy, ponieważ według tradycji należy odmówić 33 różańce, jako upamiętnienie 33 ran Jezusa Chrystusa. Dodatkowo trzeba wypić kieliszek czerwonego wina, jako upamiętnienie krwi zmartwychwstałego. 

Chorwaci podobnie jak Polacy w Wielką Sobotę udają się do kościoła, aby poświęcić pokarmy z koszyczka. Zawartość nieco się różni, a znajdziemy tam: chrzan, chleb, szynkę, jaja, wino lub rakiję, a także tradycyjne ciasto, czyli uskrsnę pogačę. Chorwaci również tego dnia kolorują jajka. 

Polecamy: Wielkanoc w Chorwacji – co warto wiedzieć? Poznaj tradycje i zwyczaje

Włosi podobnie jak Polacy przygotowywania do Wielkanocy rozpoczynają od 40-dniowego postu. W środy i piątki obowiązuje post jakościowy, czyli wyłączenie z diety mięsa i rosołu. W Niedzielę Palmową udają się do kościołów z gałęziami palmowymi i oliwnymi. We Włoszech zarówno w czwartek, jak i w piątek odbywają się procesje, a najbardziej znana odbywa się pod rzymskim Koloseum. Za w Wielką Sobotę księża błogosławią domy wiernych. 

Domenica di Pasqua, czyli dzień zmartwychwstania pańskiego i radości. W poranek wielkanocny wierni udają się do kościołów na uroczystą mszę, a później podczas obiadu spotykają się w rodzinnym gronie. Posiłek różni się w zależności od regionu. Na obiad najczęściej serwowane są jagnięcina i baranina.

Malta to jeden z najbardziej katolickich krajów w Europie, dlatego święta Wielkanocne są dla mieszkańców niezwykle ważne. Na kilka dni przed Wielkanocą odbywają się procesje w ciszy i skupieniu. Odgrywane są także inscenizacje Ostatniej Wieczerzy z symbolicznym myciem nóg. Wielki Piątek to dzień żałoby i smutku, dlatego flagi w całym kraju są opuszczone do połowy. Wierni tego dnia odwiedzają kościoły, aby ucałować stopy Chrystusa i kontynuują tradycje odwiedzania 7 ołtarzy. Wielka Sobota to kolejny dzień refleksji, ale i przygotowania na zmartwychwstanie Chrystusa.

Wielkanoc jest radosna i głośna na Malcie. Mieszkańcy wyprawiają wystawne obiady, na które zapraszają najbliższych. Maltańczycy obdarowują się czekoladowymi pisankami i ciastkami figolli. Ulicami przechodzą procesje, a lokalne orkiestry odgrywają wesołe melodie. 

Sprawdź: Wielkanoc za granicą – tradycje i zwyczaje wielkanocne na świecie

Pascha, czyli Wielkanoc to najważniejsze święto religijne w Grecji. Grecy w większości należą do Greckiego Kościoła Prawosławnego, dlatego ich święta wielkanocne wypadają zwykle nieco później niż te katolickie. Tsiknopempti, czyli Wędzony Czwartek kończy okres karnawału, a w tym roku przypada na 7 marca. Później nadchodzi Kathara Deftera, znany jako Czysty Poniedziałek (18 marca), który symbolizuje nadejście Sarakosti – 40-dniowego postu. W trakcie jego trwania Grecy mają przejść na dietę, powstrzymać się od jedzenia mięsa, ryb i produktów mlecznych. Zalecana jest także wstrzemięźliwość i niespożywanie wina. 

W Wielki Czwartek przygotowane są różne tradycyjne ciasta i odbywa się malowanie jajek. Pisanki są barwione wyłącznie na czerwono, co ma symbolizować krew Chrystusa. Za to Wielki Piątek to dzień żałoby. Nie można wtedy wykonywać żadnych głośnych i ciężkich prac, a także brać do ręki młotka. Tego dnia sklepy i restauracje są otwarte krócej niż zwykle, aby Grecy mogli uczestniczyć w porannej i wieczornej mszy. Nie powinno się słuchać muzyki, a flagi na znak żałoby są opuszczone do połowy masztu. Po zmroku odbywają się tradycyjne procesje. 

Najważniejszym dniem podczas greckiego Wielkiego Tygodnia jest sobota, która przypada na 4 maja. Według tradycji rodzice chrzestni odwiedzają dzieci, przywożąc im nowe buty, czekoladowe jajka i lampadę, czyli świecę, którą dziecko zabiera do kościoła. Wieczorem całe rodziny wybierają się do świątyni i wyposażone w świece. Panuje tam ciemność, a o północy pappas oznajmia, że Chrystus zmartwychwstał. Wszystko ożywa, pojawia się światło, słychać kołatki, petardy, sztuczne ognie i radość zgromadzonych. Wierni przekazują sobie światło Chrystusa, zapalając świece. Nabożeństwo może trwać aż do 3 rano, ale niektórzy udają się do domów, aby zjeść razem posiłek. 

Niedziela Wielkanocna to dzień świętowania w towarzystwie najbliższych. Grecy odpoczywają, najczęściej grillując na świeżym powietrzu. Na ruszcie zwykle znajduje się jagnięcina bądź koźlina. Niektórzy zabierają się za przyrządzenie Kokoretsi, czyli podrobów. Wszelkie napoje wyskokowe leją się strumieniami, a biesiadowanie trwa do późnych godzin nocnych. Według tradycji tego dnia nic nie powinno się zmarnować. 

Na Cyprze dominuje religia prawosławna, dlatego Wielkanoc w tym roku będą obchodzić 5 maja. Cypryjczycy ze względu na swoją historię, świętują podobnie jak Grecy. Mieszkańcy wyspy przed świętami dbają o to, żeby było czysto i aby wszystko wyglądało jak nowe. W ruch idą miotły, a także pędzle, bo zazwyczaj odświeżają biel swoich domów. 

Cypryjczycy obchodzą Sobotę św. Łazarza, która przypada na dzień przed Niedzielą Palmową. Według wierzeń święty Łazarz przybył na wyspę po wskrzeszeniu i został wyświęcony na biskupa starożytnego miasta Kition. Pochowano go w miejscowości Larnaka, a nad grobowcem powstała cerkiew. W Sobotę św. Łazarza przez miasto przechodzi procesja. Na kilka dni przed Niedzielą Palmową (28 kwietnia) rybacy przebywający w kawiarniach plotą skomplikowane stroiki z liści palmowych. Później je sprzedają, a dzieci ozdabiają je kwiatami i zabierają je do cerkwi w niedzielę.

Wielki Czwartek to dzień barwienia jajek. Zgodnie z tradycją mają być czerwone, albo żółte. Do uzyskania żółtego odcienia są używane kwiaty margaretki. Tego dnia odbywa się także kilkugodzinne nabożeństwo upamiętniające Ostatnią Wieczerzę. Wielki Piątek, to dzień żałoby i procesji, która spotyka się w jednym punkcie. Wielka Sobota to dzień Wigilii Paschalnej, która przypomina tą grecką, ale odbywa się także tradycyjny obrzęd palenia Judasza. 

Niedziela Wielkanocna to zakończenie postu, a z tej okazji spożywana jest wcześniej przygotowana zupa avgolémono. Przyrządza się ją na bazie mięsnego wywaru, cytryn i jaj.

Bułgarzy w większości wyznają religię prawosławną, dlatego w 2024 r. Wielkanoc przypada na 5 maja. Świętowanie rozpoczynają od Soboty św. Łazarza, która upamiętnia wskrzeszenie świętego. Panny wystrojone w tradycyjne stroje, tańczą buenek przy dźwiękach bułgarskiej kobzy, czyli gajdy. Starsze gospodynie zachęcają je do skoków i stukania obcasami, bo to ma zagwarantować urodzaj. 

Niedziela Palmowa w Bułgarii znacznie różni się od tej, którą znamy. Podczas uroczystej mszy święci się wianki, a później przychodzi czas na kumiczeneto. Panny udają się nad wodę i wrzucają wianek, chleb lub bukiet. Ta, której wianek zostanie najszybciej porwany przez rzekę i wypłynie jako pierwszy, zostaje swatką pozostałych. Wielki Czwartek to czas malowania jajek. To istotna tradycja, ponieważ przeciętna rodzina barwi nawet 100 jajek. Jedno albo kilka z nich umieszcza się w cieście. 

W Wielką Sobotę Bułgarzy zanoszą do cerkwi kwiaty nazywane gospodni kitki, czyli boże bukieciki. Później ozdabiają nimi ikony w domu. O północy odbywa się msza, a wierni stukają się jajkami i pozdrawiają się słowami "Christos Woskrese!" (Chrystus zmartwychwstał!). Spożywanie jajek i stukanie się nimi trwa nawet 40 dni po Wielkanocy. Bułgarzy hucznie świętują, wyprawiają wielkie uczty i spędzają czas z rodziną i przyjaciółmi. 

W Czarnogórze dominuje religia prawosławna i podobnie jak na Cyprze i w Bułgarii świętowanie rozpoczyna Sobota św. Łazarza, która symbolizuje wskrzeszenie Łazarza i wjazd Jezusa do Jerozolimy. Czarnogórcy ubierają odświętnie swoje dzieci i udają się do cerkwi na nabożeństwo. Rodzice kupują swoim pociechom dzwoneczek z flagą, które później zawiązują na szyi malucha. Wierni otrzymują młode gałązki, które święci pop, a potem kładą je w domach obok kadzidła i ikony. Pisanki w Czarnogórze barwi się na czerwono w Wielki Piątek. Tego dnia nie wykonuje się innych czynności. 

Niedziela Wielkanocna rozpoczyna się w cerkwiach prawosławnych od porannych liturgii związanych ze zmartwychwstaniem. O 6 rano dzwony obwieszczają szczęśliwą nowinę. Czarnogórcy w Niedzielę Wielkanocną zanoszą na nabożeństwo kawałek pieczeni jagnięcej, jaja, ser, chleb i sól. Tradycja nakazuje, żeby w Niedzielę Wielkanocą wstać bardzo wcześnie, pójść spać po północy. Jeśli tak się nie stanie, aż do kolejnej Wielkanocy Czarnogórzec będzie ospały, leniwy i będzie źle wykonywać wszelkie prace. Po przebudzeniu trzeba przemyć twarz i ręce wodą z miski, w której zanurzona jest bazylia, bodziszek korzeniasty oraz czerwone jajko – strażnik domu.

Dzień po Wielkanocy Czarnogórcy poświęcają zmarłym. W poniedziałki odwiedzają groby i czyszczą je zieloną trawą. Pozostawiają nie tylko znicze, lecz także pisanki i inne potrawy, które później oddaje się biednym i bezdomnym. 

Egipt należy do krajów muzułmańskich, dlatego nie świętuje się tam Wielkanocy. Jednak w egipskim kalendarzu można znaleźć święto przypominające katolickie święto. Chodzi o Sham el-Nessim, czyli święto narodowe oznaczające początek wiosny. Powiew Wiatru, który przypada na 6 maja, to dzień wolny od szkoły i pracy. Tego dnia Egipcjanie urządzają rodzinne pikniki i raczą się tradycyjnymi smakołykami. 

W wigilię święta egipskie kobiety rozpoczynają przygotowanie posiłku, który jest konsumowany następnego dnia rano. Jego najważniejszymi składnikami są: świeża zielona cebulka, fesikh (solona surowa ryba z gatunku cefal, barwena) i jajka gotowane na twardo. Tego dnia barwi się również jajka, a później koszyk z udekorowanymi pisankami stawia się na honorowym miejscu i czeka się do następnego dnia. 

Poranek Sham el-Nessim to święto dzieci. Kiedy maluchy jeszcze śpią, rodzice smarują im nosy mieszaniną octu i zielonej cebuli. Nie tylko gwarantuje wybudzenie, ale i ma uchronić przed chorobami. Rodzina zasiada do śniadania, a potem udaje się na świąteczny piknik. Jest to okazja, żeby zjeść resztki ze śniadania, ale i pośpiewać i potańczyć. To radosne święto. Po Nilu pływają łodzie przystrojone w kolorowe chorągiewki, a na pokładach bawi się egipska młodzież, słychać wesołą muzykę i klaskanie w dłonie.

Turcja podobnie jak Maroko i Tunezja to kraje islamskie. Osoby wierzące w Koran i Mahometa nie wiedzą, czym są święta Wielkiej Nocy. Według danych, które można odnaleźć w sieci, w tych krajach udział religii katolickiej liczony jest w promilach. Najważniejszym świętem dla muzułmanów jest Ramadan, który w 2024 r. rozpoczyna się 10 marca i kończy się 8 kwietnia. Trwa około 30 dni aż do momentu, gdy pojawi się kolejny półksiężyc. Dzień kończący Ramadan to Eid Al Fitr, podczas którego świętuje się zakończenie postu. 

Przeczytaj: Ramadan – co warto wiedzieć przed wakacjami w muzułmańskim kraju?

Jeśli nie macie ochoty spędzać Wielkanocy w Polsce, i chcecie uciec od króliczków i pisanek, wakacje w Turcji, Maroku albo Tunezji to idealne rozwiązanie. Możecie liczyć na spokój bez świątecznego szaleństwa.